Małopolskie: badania archeologiczne na cmentarzysku kultury łużyckiej
Siedziba Muzeum Okręgowego w Tarnowie (fot. Andrzej Otrębski, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe). Cmentarzysko z przełomu epoki brązu i okresu wczesnego żelaza zostało odkryte przypadkowo w zeszłym roku w trakcie wydobywania piasku z wydmy piaszczystej na północ od Wojnicza. Zniszczonych zostało wtedy kilkanaście grobów.
Badania ratownicze w 2018 r. ujawniły obecność 56 grobów całopalnych w rozmaitym stanie zachowania. Część z nich była całkowicie zniszczona, część uszkodzona orką z czasów, kiedy cmentarzysko było uprawnym polem i część – zalegająca głębiej – zachowana w całości.
Jak poinformował dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie Andrzej Szpunar, w trakcie drugiego sezonu badań archeologicznych, na cmentarzu odkryto kolejnych 20 grobów ciałopalnych, niektóre uszkodzone przez orkę, inne zachowane w całości.
Według badaczy, nową obserwacją dotyczącą zwyczajów pogrzebowych na tym cmentarzysku jest znajdywanie we wnętrzach popielnic małych naczyń z uchem, zwanych przez archeologów czerpakami.
Obecnie, z powodu przerwy urlopowej, na stanowisku nie są prowadzone prace. Po jej zakończeniu badania będą kontynuowane. Realizuje je Dział Archeologii Muzeum Okręgowego w Tarnowie, zaś finansuje w ramach programu badań ratowniczych Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie.
W tym roku planuje się kontynuację zabezpieczania krawędzi piaskowni – od północy i północnego zachodu oraz eksplorację strefy porośniętej lasem, gdzie znajduje się centrum cmentarzyska.
Badane cmentarzysko – zdaniem archeologów – to obiekt bardzo rzadki i cenny w tym rejonie doliny Dunajca, gdzie ze stanowisk prahistorycznych znane są głownie pozostałości osad.
Według Szpunara sposób zachowania kości i znalezione w grobach przedmioty wskazują, że osadnicy z okolic Wojnicza swoich zmarłych palili na stosach, a następnie ich przepalone kości oczyszczali i chowali w specjalnych glinianych naczyniach. Do jamy grobowej wkładano także dodatkowy dar grobowy w postaci miseczki lub czerpaka z uchem. Spalone kości przed włożeniem do urny były myte i oczyszczone z popiołu i szczątków stosu ciałopalnego. Niekiedy w jamach grobowych występują kamienie – otoczaki rzeczne.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl, autor: Rafał Grzyb
