Majowy numer Magazynu Historycznego „Mówią wieki” (5/2018)
Temat miesiąca Odsłony zimnej wojny zapowiada we słowie wstępnym prof. Michał Kopczyński: Zmaganie tajnych służb epoki zimnej wojny na długo – może nawet na zawsze – miały zostać tajemnicą. Tak w każdym razie wyobrażali sobie szefowie wywiadów. Stało się jednak inaczej, bo emerytowani szpiedzy nie należą do osób dyskretnych. Tak jak inni pragną po sobie pozostawić jakiś widoczny ślad. Maciej Krawczyk pisze o Pięciu wspaniałych, czyli o siatce sowieckich szpiegów z Cambridge, z których najbardziej znanym był Harold Philby, a w artykule Kosmiczna historia o wyścigu zbrojeń. Zupełnie inny aspekt tej wojny podejmuje Jan Błachnio w tekście Nie tylko Rocky - to tekst o rywalizacji na bokserskim ringu: pod płaszczykiem oficjalnej retoryki o szlachetnym współzawodnictwie, trwała rywalizacja zwalczających się bloków na arenie sportowej.
Artykuł Zwycięstwa Andersa na Bliskim Wschodzie pióra Pawła Szulca też dotyczy wydarzeń sportowych, ale tym razem futbolu i meczów reprezentacji Polski złożonej z żołnierzy armii generała Andersa w Iraku i Iranie. Podczas meczu w Teheranie zamiast gen. Andersa na trybunach zasiadł płk Leopold Okulicki, przyszły komendant główny AK, który w 1936 roku był kierownikiem piłkarskim stołecznej Legii.
O historii dawnej Polski przeczytamy m.in. w Płock – zapomniana stolica Polski, zaś o niewielkiego wzrostu, acz wielkiej odwagi agencie Katarzyny Medycejskiej w Domine, przemyślny szlachcic z Podlasia. Niezwykle barwną postacią zajął się prof. Jan K. Ostrowski w eseju Mazepa: romanse, spiski i gusła: w tradycji ukraińskiej, rosyjskiej i do pewnego stopnia polskiej Mazepa to przede wszystkim mąż stanu. Zachód natomiast zna zupełnie innego Mazepę – młodego członka panteonu nieszczęśliwych kochanków, na równi z Abelardem czy Romeo Montecchim.
Postać Thomasa Duranta jest zapewne znana miłośnikom amerykańskiej kolei i serialu Hell on Wheels, ten nietuzinkowy, choć mało uczciwy człowiek jest bohaterem tekstu Michała Szukały.
Do filmu Popiół i diament Wajdy nawiązuje Piotr Korczyński w artykule Prawdziwa historia Maćka Chełmickiego przedstawiając losy bohaterskiego żołnierza AK Stanisława Kosickiego. Historia barwna, ale i tragiczna, o (w miarę) dobrym zakończeniu.
Zespół stresu pourazowego, na który cierpieli żołnierze w czasach I wojny światowej był początkowo uważny za przejaw tchórzostwa. Sposoby leczenia, które w artykule Umysł na tarczy opisuje Tomasz Słomski są niekiedy są niekiedy zabawne, ale częściej bardzo drastyczne. Psychiatrzy, którzy powinni pomagać pacjentom starali się raczej przywrócić ich do czynnej służby wojskowej: Nawet sam Zygmunt Freud postulował zgładzenie „pokojowego ego”, które zastąpi nowe, „wojownicze ego”.
W najnowszym dodatku Z dziejów gospodarczych Polski, wychodzącym pod auspicjami Narodowego Banku Polskiego dwa artykuły Mikołaja Malinowskiego, które wymagają trochę więcej niż zwykle uwagi podczas lektury. Ale warto się w nie zagłębić, gdyż Autor stawia bardzo istotne dla historii gospodarczej pytanie Czy warto mierzyć produkt krajowy brutto dla epok historycznych? Temat ten zostaje rozwinięty w następnym tekście PKB w dawnej Polsce, gdzie znajdziemy m.in. odpowiedź na pytanie o zasobność sakiewek naszych przodków od XV do XIX wieku w porównaniu do Wielkiej Brytanii, Włoch, Holandii i Hiszpanii. Ponadto sylwetka Tadeusza Brzeskiego, jednego z wybitniejszych ekonomistów okresu międzywojennego, twórcy metody badawczej zwanej historyczno-psychologiczną. Poza jego dorobkiem naukowym, przeczytamy tu o jego dramatycznych losach podczas i po II wojnie światowej.
Zapraszamy również na stoisko „Mówią wieki” na Warszawskich Targach Książki, odbywających się w dniach 17-20 maja na Stadionie Narodowym w Warszawie. Stoisko numer 313/G. Do nabycia numery archiwalne „Mówią wieki” w cenie 3 PLN oraz książki w cenach od 2 PLN.
„Mówią wieki” można nabyć w punktach sprzedaży prasy.
Kup wersję elektroniczną tego numeru lub zamów prenumeratę na stronie czasopisma „Mówią wieki”
Odwiedź "stronę Czasopisma":www.mowiawieki.pl i "profil Czasopisma na Facebooku":www.facebook.com/mowiawieki/!
