Lutowe wydanie miesięcznika „Odkrywca” (nr 02/2022)

W numerze polecamy m.in. następujące artykuły:

• Sztolnia Gontowa w Górach Sowich

Po latach od legendarnej eksploracji sztolni numer 3 w kompleksie „Gontowa” temat sztolni nagle... wrócił. Prezentujemy dwa różne punkty widzenia dwóch badaczy „Riese” – Pawła Jeżewskiego i Łukasza Orlickiego. Co ich różni? Dokąd prowadzi ich wiedza, warsztat historyczny, a może intuicja? Warto przeanalizować te dwie publikacje, by jeszcze raz dotknąć istoty tajemnic II wojny światowej, do rozwikłania których pasjonaci dążą w niedokończonych obiektach o nie do końca pewnym i zmieniającym się przeznaczeniu. A co działo się w ich okolicy? Wiemy o tym jedynie z przekazów ustnych czy nielicznych dokumentów. Łatwo tutaj o pomyłkę, ale także łut szczęścia czy też podążanie za fatamorganą.

Podobnie rwana jest historia sztandaru 16. Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej. Zachęcamy do wczytania się nie tylko w jego historię, ale niedzisiejszy i jakże świetny styl jej podania. Żal, że autor, Jerzy Rostkowski, na zawsze żegna się z nami tym artykułem, choć mieliśmy tyle wspólnych planów… Panie Jerzy, spokoju duszy…

Ukryte skarby interesowały nie tylko poszukiwaczy, ale również służby specjalne. Dzięki Jackowi M. Kowalskiemu mamy okazję poznać intrygujące kulisy powołania w 1986 roku Polskiego Towarzystwa Eksploracyjnego, w którym znalazł się związany z SB słynny Stanisław Siorek.

Mamy dla Was nie lada rarytas – artykuł o olbrzymim Blockhausie D’éperlecques (na okładce), mający chronić niemiecką broń V-2. Część pierwsza teraz, część druga w marcu!

• Blockhaus d’Éperlecques cz. 1 (Jacek Jarosz)

W środkowej fazie II wojny światowej niemieckie armie walczyły na wschodzie Europy, losy konfliktu pozostawały nierozstrzygnięte, a na zachodzie kontynentu panował względny spokój. Względny, ponieważ w III Rzeszy rozwijano bronie „odwetowe” z zamiarem nękania brytyjskich miast, a Alianci nasilali ofensywę lotniczą. Ponieważ alianckie samoloty zabierały bomby coraz większych wagomiarów, to Niemcy w odpowiedzi budowali coraz potężniejsze schrony dla ukrycia najważniejszych elementów wojennej infrastruktury. Na froncie zachodnim priorytet otrzymała Wunderwaffe, dla której budowano kilka monstrualnych obiektów. Jednym z nich jest tzw. Blockhaus d’Éperlecques, ze stanowiskami startowymi rakiet V-2.

• Przejęcie twierdzy grudziądzkiej przez Wojsko Polskie w 1920 roku (Paweł Nastrożny)

Na ostrzu noża postawiono sprawę przejęcia twierdz – dzieł obronnych, obiektów koszarowych i innych budynków wojskowych. Do gubernatorstwa twierdzy grudziądzkiej skierowano dwóch polskich oficerów, którzy mieli czuwać na miejscu i „trzymać rękę na pulsie”. Oprócz tego zdecydowano o powołaniu kilkuosobowych komisji odbiorczych, którym polecono bezpośrednio uczestniczyć w przejmowaniu wojskowej infrastruktury. Liczono na przejęcie umocnień, koszar i budynków, które stanowiły świetną bazę dla nowych garnizonów.

Trwająca kilka miesięcy ratyfikacja traktatu wersalskiego zakończyła się 10 stycznia 1920 roku. Zgodnie z planem, po tygodniu rozpoczęła się akcja rewindykacyjna.

• Gontowa: sztolnia nr 2 czy sztolnia nr 3? Polemika z tekstem Pawła Jeżewskiego „Kompleks Gontowa – depozytowa zagadka” (Łukasz Orlicki)

Śmiało mogę napisać, że rok 2022 zaczął się bardzo interesująco. Na łamach miesięcznika „Odkrywca” pojawił się, opublikowany w dwóch częściach, ciekawy artykuł pt. „Kompleks Gontowa – depozytowa zagadka”. Jestem bardzo wdzięczny jego autorowi, Pawłowi Jeżewskiemu, którego cenię za znajomość kwestii technicznych budowy kompleksu, za przypomnienie i wzbogacenie tematu budzącego jeszcze kilka lat temu bardzo wiele emocji. W artykułach zawarte są ciekawe informacje i nowe niepublikowane do tej pory materiały. Szczególnie interesujące dla mnie stały się spostrzeżenia Pawła, dotyczące okresu budowy poszczególnych poziomów kompleksu oraz odnalezione przez niego dokumenty poświadczające istnienie inżyniera Moschnera – postaci bardzo istotnej dla historii poszukiwań domniemanego niemieckiego depozytu, ukrytego w jednej ze sztolni na górze Gontowa.

Spis treści:

POSZUKIWANIA

•  Kompleks Gontowa - depozytowa zagadka. Część 2 / PAWEŁ JEŻEWSKI

•  Gontowa: sztolnia nr 2 czy sztolnia nr 3? (polemika) / ŁUKASZ ORLICKI

ODKRYCIA

• Skarb sprzed 2500 lat / ANNA MAJER

•  Honor i Ojczyzna. Zaginiony sztandar 16. pułku piechoty Ziemi Tarnowskiej / JERZY ROSTKOWSKI

 KULISY HISTORII

• Polskie Towarzystwo Eksploracyjne Część 1. Kulisy powstania / JACEK M. KOWALSKI

•  Przejęcie Twierdzy Grudziądzkiej przez Wojsko Polskie w 1920 roku. / PAWEŁ NASTROŻNY

• Górnoślązak w trudnych czasach XX wieku / MICHAŁ HANKUS

KOLEKCJONERSTWO

• Historia widokówki na tle brodnickiej kolekcji / MARCIN PERLIŃSKI

WĘDRÓWKI „ODKRYWCY”

• Schron przeciwlotniczy w ogrodzie Krasińskich w Warszawie / JAKUB JAKUBOWSKI

 FORTYFIKACJE

• Blockhaus d’éperlecques Część 1. / JACEK JAROSZ

KSIĘGARNIA ODKRYWCY

• Nowości lutego

Najnowszy numer dostępny jest:

• jako wydanie drukowane w sklepie „Odkrywcy”
• jako e-wydanie
• w dobrych punktach sprzedaży prasy na terenie Polski.