Kultura bartnicza wpisana na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości
Józef Łapczyński – Wybieranie barci u Kurpiów, 1870, (domena publiczna) Na liście UNESCO znalazł się kolejny element polskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To kultura bartnicza, która obejmuje zarówno wiedzę i umiejętności, jak i praktyki oraz wierzenia, związane są z chowem dzikich pszczół w żywych pniach drzew (barciach) lub ściętych pniach drzew bartnych (ulach kłodowych). Należy podkreślić, że początkowo chów pszczół odbywał się w specjalnie w tym celu wydrążonych dziuplach drzew, czyli barciach. Umiejętności te przekazywane są z pokolenia na pokolenie, a praktyki bartnicze liczą już wiele wieków.
Należy podkreślić, że dawniej bartnicy działali w oparciu o królewskie przywileje i prawo bartne zwyczajowe sięgające korzeniami XV wieku. Jednakże w czasie zaborów, czyli w okresie od 1795 do 1918 roku, dostęp do lasów był ograniczony. Sytuacja ta odbiła się na bartnictwie leśnym i spowodowała reorganizację pracy. Bartnicy zdecydowali się wówczas na odcinanie kawałków drzew bartnych, które następnie przenoszono na tereny wiejskie w postaci uli kłodowych, jakie dziś znamy.
Kultura bartnicza jest hołdem dla przyrody. Wyrazem troski o dobro jakie otrzymujemy od natury. Mam głęboką nadzieję, że ten wpis przyczyni się do popularyzacji kultury bartniczej i zwiększenia świadomości istoty tradycji, dzięki której bartnictwo wciąż jest w Polsce kultywowane - mówił minister kultury, dziedzictwa kulturowego i sportu prof. Piotr Gliński.
Na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości wpisano także następujące elementy dziedzictwa:
- Yeon Deung Hoe, festiwal lotosowych lampionów w Korei Południowej (Republika Korei)
- Wyrób ręcznie wykonywanej ceramiki w miejscowości Złakusa (Serbia)
- Kultura „hawker” w Singapurze, wspólnotowe praktyki kulinarne i gastronomiczne w wielokulturowym kontekście miejskim (Singapur)
- Umiejętności zegarmistrzowskie i mechanika artystyczna (Francja i Szwajcaria)
- Technika połowu ryb zwana „charfia” na wyspach Karkanna (Tunezja)
- Afladż, tradycyjny system irygacyjny w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, tradycje ustne, wiedza i umiejętności związane z jego budową, utrzymaniem i sprawiedliwą dystrybucją wody (Zjednoczone Emiraty Arabskie)
- Wyścigi wielbłądów, praktyka społeczna i dziedzictwo obchodów świątecznych związanych z wielbłądami (Zjednoczone Emiraty Arabskie i Oman)
- Taniec budima (Zambia)
- Wiedza, umiejętności i praktyki związane z wyrobem i potrawami z kuskusu (Algieria, Mauretania, Maroko i Tunezja)
- Chamamé (Argentyna)
- Nar Bayrami, tradycyjne święto granatu i związana z nim kultura (Azerbejdżan)
- Tradycja związana z konkursem koszenia trawy w Kupres (Bośnia i Hercegowina)
- Taijiquan (ćwiczenia medytacyjne) (Chiny)
- Chiny i Malezja – Ceremonia Ong Chun/Wangchuan/Wangkang, obrzędy i związane z nimi praktyki służące umocnieniu związków człowieka z oceanem
- Czechy – Ręczny wyrób ozdób choinkowych z koralików z dmuchanego szkła (Czechy)
- Kultura sauny (Finlandia)
- Sztuka muzyczna trębaczy, technika instrumentalna związana ze śpiewem, kontrolowaniem oddechu, vibrato, akustyką przestrzeni i wspólnym świętowaniem (Francja, Belgia, Luksemburg i Włochy)
- Pielgrzymka do klasztoru św. Judy Tadeusza apostoła (Iran i Armenia)
- Sztuka szklanych koralików (Włochy i Francja)
- Tradycyjne umiejętności, techniki i wiedza związane z architekturą drewnianą w Japonii, jej konserwacją i przekazywaniem (Japonia)
- Sztuka wyrobu instrumentu i gry na instrumencie Mbira/Sanza, tradycyjnym lamofonie (rodzaju szarpanego idiofonu) (Malawi i Zimbabwe)
- Il-Ftira, sztuka kulinarna i kultura związana z rodzajem chleba na zakwasie (Malta)
- Praktyki i tradycyjna wiedza związana z terere, pradawnym napojem Indian Guarani w Paragwaju, w kulturze pohã ñana (Paragwaj)
- Obrzęd konny Cabbalos del Vino (Hiszpania)
- Pantun (wierszowane kuplety) (Indonezja i Malezja)
- Tradycyjna gra wyrabiająca myślenie strategiczne Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme (Kazachstan, Kirgistan i Turcja)
