Krzysztof Bąkała – „Historia symboliczna znakiem, herbem i barwą pisana. Podręczny słownik” – recenzja i ocena

Wydawnictwo „Historia symboliczna znakiem, herbem i barwą pisana. Podręczny słownik” autorstwa Krzysztofa Bąkały ukazało się na rynku za sprawą warszawskiej Agencji Wydawniczej „Egros” i ”jest nieśmiałą próbą wykreowania, spośród nauk historycznych, nowej subdyscypliny”. Mamy zatem prawo podejrzewać, iż w zamierzeniu autora publikacja ma zadanie rozpropagowania nowej nauki pomocniczej historii, mianowicie tytułowej historii symbolicznej.

Wypada odnotować, że praca liczy sobie 198 stron w twardej oprawie i jest szyta, co ważne w kontekście jej podtytułu – podręczny słownik. Tematyka książki wymaga, by zamieszczono w niej sporo ilustracji i tak też się stało – znalazły się zarówno w tekście, jak i w kolorowej wkładce. Dzięki temu możemy prześledzić zmiany w wyglądzie labrów bądź też tarcz herbowych. W skład pracy wchodzi ponad sto różnego rodzaju ilustracji, niestety, spora część z nich, szczególnie fotografie, jest bardzo słabej jakości. Jest to problem, który spotyka się w publikacjach coraz częściej. W dobie fotografii cyfrowej i jednocześnie powszechnego oszczędzania wydawnictwa, aby zaoszczędzić pieniądze, akceptują wykonane ręką amatora fotografie słabej jakości.

Trzon pracy stanowi pięć rozdziałów dotyczących zagadnień z dziedziny heraldyki, weksylologii, a także falerystyki i sfragistyki. Ostatni zaś rozdział zawiera wybór objaśnień znaków, godeł czy określeń. Z pracy możemy się dowiedzieć, czym jest gonfanon, jak w średniowieczu przedstawiano kościół, a także czego symbolem była w sztuce sakralnej poziomka. Prócz tego autor zamieścił w pracy krótkie biogramy ważniejszych postaci związanych z poszczególnymi zagadnieniami. W każdej z części hasła uporządkowane są w kolejności alfabetycznej, lecz moim zdaniem korzystniej by było, gdyby autor zrezygnował z rozbicia pracy na rozdziały. Rezygnacja z tego kroku ułatwiłaby czytelnikowi, przede wszystkim temu mniej zorientowanemu w świecie nauk pomocniczych historii, korzystanie ze słownika i odnalezienie interesującego go hasła.

Krzysztof Bąkała bez wątpienia doskonale zna się na przedstawionej w pracy tematyce. Dzięki temu w „Historii symbolicznej..” znalazły się hasła odnoszące się do różnych mitologii, a także wielu religii i kultur. Hasła napisane są jasno i przejrzyście – warto podkreślić fakt, iż podano w nich najważniejsze informacje przy jednoczesnym uniknięciu długich i niezrozumiałych opisów. W związku z tym, mimo niewielkiej objętości, omawiane wydawnictwo może stanowić podręczne kompendium wiedzy na temat znaków i symboli. „Historia symboliczna...” to praca, która powinna znaleźć się na półce każdego historyka, archeologa czy historyka sztuki. Dzięki załączonej na końcu bibliografii czytelnik może samodzielnie pogłębić swą wiedzę na temat interesujących zagadnień i odkryć fascynujący świat historii symbolicznej.

Korekta: Bożena Chymkowska