Kongres Pamięci Narodowej – zwierzęta świadkami historii
Sylwetkę Wojtka, niedźwiedzia, który został kapralem w 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2 Korpusu Polskiego zna chyba każdy… Ale właściwie skąd? Takie pasjonujące epizody z historii Polski zainteresują przede wszystkim bardzo młodych odbiorców, głównie uczniów klas 1-3. Te alternatywne metody poznawania historii będzie można poznać na Kongresie Pamięci Narodowej, który jest organizowany przez IPN na stadionie PGE Narodowym w dniach 13-15 kwietnia.
Centralny Przystanek Historia IPN znany jest z oryginalnego podejścia do edukacji najmłodszych. Dla dzieci z pierwszych klas szkół podstawowych edukatorzy przygotowali serię filmów animowanych pod tytułem „Co by było, gdyby zwierzęta mówiły?” Przybliżyli historie kilku niezwykłych zwierząt: polarnej niedźwiedzicy Baśki Murmańskiej, klaczy Kasztanki, psa Sambo, misia Wojtka oraz psa Ciapka, które opowiadają o najważniejszych wydarzeniach i postaciach swoich czasów: odzyskaniu niepodległości, wojnie polsko-bolszewickiej, osiągnieciach II RP, szlaku bojowym armii generała Andersa oraz zwycięstwach polskich lotników w Wielkiej Brytanii.
By zapewnić młodemu widzowi poczucie autentyzmu, animacja oparta jest na archiwalnych zdjęciach.
Tematyka kolejnych filmów jest zależna od losów danego zwierzęcia i ma na celu przybliżenie maluchom realiów epoki, w której czworonożni bohaterowie żyli. Ponieważ większość produkcji opowiada o trudnych czasach wojny i okupacji, twórcy postarali się przekazać podstawowe informacje historyczne prostym językiem, w sposób dostosowany do wrażliwości dzieci, ale też przygotowujący widzów do edukacji historycznej, która rozpoczyna się w klasach czwartych. Połączone z warsztatami edukacyjnymi seanse cieszą się coraz większą popularnością, zaś producentom zależy na dotarciu do jak największego grona odbiorców. Spotkania z mówiącymi zwierzętami, zwłaszcza z misiem Wojtkiem, odbędą się także podczas Kongresu Pamięci Narodowej na Stadionie Narodowym w dniach 13-15 kwietnia 2023 roku.
Jednak seria animacji „Co by było, gdyby zwierzęta mówiły?” to tylko wycinek skierowanej do dzieci i młodzieży filmowej oferty Instytut Pamięci Narodowej. W roku 2017 powstał obraz „Niezwyciężeni”, a dwa lata później jego kontynuacja, choć właściwie prequel: „Niezwyciężeni: Czas próby” – animacje przedstawiające najważniejsze zdarzenia z historii Polski XX wieku. W wersji polskiej narratorem historycznej opowieści był Mirosław Zbrojewicz, a wersji anglojęzycznej Sean Bean.
Kolejne animacje to cykl „Bohaterowie Niepodległej”, wzorowany na estetyce retro i grach komputerowych, przedstawiający znanych ale i wciąż nie dość zapamiętanych bohaterów polskiej historii XX w, jak sanitariuszka Ewa Matuszewska czy ukrywający Żydów dyrektor warszawskiego ZOO Jan Żabiński. W podobnej formie można obejrzeć też animację komiksów wydanych przez IPN: „Akcja pod Arsenałem”, „Zamach na Kutscherę” oraz serii „Antek Srebrny”. A to dopiero początek filmowych inicjatyw Instytutu.
dr Adam Podlewski
Biuro Przystanków Historia IPN
