„Karta” ma już 40 lat! Powstała 4 stycznia 1982 roku
KARTA istnieje od 4 stycznia 1982, a działania związane z Czterdziestoleciem podejmie od stycznia do czerwca 2022. W ciągu sześciu miesięcy odbędą się przede wszystkim Dni Otwarte, będące podsumowaniem wybranych obszarów aktywności – o istotnym znaczeniu dla współczesnej i przyszłej Rzeczpospolitej.
Rocznica przebiega pod hasłem: KARTA łączącej historii: cztery dekady obywatelskiej mobilizacji na rzecz pamięci.
„Zależy nam, by Dni dały szansę zrozumienia zasadniczych procesów historycznych i społecznych, które określiły Polskę w ostatnim stuleciu. Amerykański – wpływ Stanów Zjednoczonych na kształt polskiej niepodległości i demokracji. Kobiecy – utrwalanie roli kobiet w warunkach systemowego patriarchatu. Wschodni – relacje z Białorusią, Ukrainą i Rosją, jako określające Europę Wschodnią. Niemiecki – obraz sąsiada, mający być punktem odniesienia dla własnej tożsamości. Żydowski – istota obecności Żydów w polskiej rzeczywistości i propagandzie. Edukacji Historycznej – jak nieideologicznie podnosić świadomość historyczną polskiego społeczeństwa” – powiedział Zbigniew Gluza, założyciel i prezes Ośrodka KARTA
Wydarzenia podsumowujące 40-letnią działalność KARTY:
● 40 lat KARTY – styczeń – premiera publikacji prezentującej kolejne lata działalności, zestawienia podstawowych danych o Ośrodku, a także wystąpienia 40 Ambasadorów oraz 18 Partnerów Czterdziestolecia
● Wystawa 40-lecia – 14 stycznia – otwarcie wystawy w siedzibie Ośrodka przy ul. Narbutta, zapowiedzi wydarzeń rocznicowych, publikacji i filmu, dzień otwarty dla mediów
● Nagroda KARTY – 31 stycznia – termin zgłoszeń kandydatów do III Nagrody KARTY
● Bunty w łagrach – 3 lutego – premiera książki ze świadectwami polskich łagierników, ze zbiorów Archiwum Wschodniego
● „Karta” 110 – luty – numer z przesłaniem na rok 2022: KARTĄ 22, a także zapowiedzią piątej dekady Ośrodka
● Dzień Kobiecy – 8 marca w siedzibach partnerów Dnia – premiera Stulecia kobiet, książki z kilkudziesięcioma świadectwami kobiet z głębi patriarchatu w XX/XXI wieku
● Dzień Amerykański – marzec w Muzeum POLIN – pod patronatem Ambasady Stanów Zjednoczonych, poświęcony stuleciu stosunków polsko-amerykańskich, z akcentem na wsparcie USA dla polskiej niepodległości i demokracji
● Decyzje „Bora” – kwiecień – premiera (auto)biografii Tadeusza Komorowskiego jako kawalerzysty, olimpijczyka, dowódcy, wodza, premiera
● Dzień Wschodni – kwiecień – ogłoszenie Deklaracji Domu Wschodniego, będącej zapowiedzią oddolnej współpracy polsko-ukraińsko-białorusko-rosyjskiej; akt erekcyjny Domu Wschodniego w Mordach; inauguracja w Warszawie prac międzynarodowej koalicji
● Prekursorzy – kwiecień – premiera księgi przedstawiającej dwadzieścia osób związanych z Polską, których idee zyskały uniwersalną rangę
● Dzień Edukacji Historycznej – kwiecień – ogłoszenie koalicji na rzecz oświaty niezideologizowanej, wywodzącej metodologię z programu „Historia Bliska” i reguł działań sieci EUSTORY
● Polacy na Wschodzie – maj – premiera dwutomowej księgi z licznymi świadectwami osób, które po II wojnie pozostały za wschodnią granicą
● Dzień Żydowski – maj w Muzeum POLIN – podsumowanie stosunków polsko-żydowskich w XX wieku, w kontekście narastającego współcześnie antysemityzmu
● Dzień Niemiecki – czerwiec w Niemieckim Instytucie Historycznym – stosunki polsko-niemieckie w ostatnich czterech dekadach w kontekście XX wieku
● Gala KARTY – data będzie zależna od sytuacji pandemicznej – spotkanie rocznicowe kilkuset współpracowników i sprzymierzeńców Ośrodka, premiera filmu dokumentalnego, wręczenie III Nagrody KARTY za działania na rzecz pamięci historycznej służące wspólnocie obywatelskiej
Szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych wydarzeń będą na bieżąco udostępniane w witrynie internetowej karta.org.pl oraz w mediach społecznościowych.
Ambasadorowie Czterdziestolecia KARTY: Anne Applebaum, Czesław Bielecki, Andrzej Budek, Max Cegielski, Jarosław Chołodecki, Sylwia Chutnik, Piotr M.A. Cywiński, Justyna Czechowska, Maciej J. Drygas, Antoni Dudek, Anna Dziewit-Meller, Katarzyna Grochola, Władysław Grochowski, Magdalena Grzebałkowska, Agnieszka Holland, Wojciech Jagielski, Maja Komorowska, Tomasz Lipiński, Cezary Łazarewicz, Piotr Niemczyk, Małgorzata Niezabitowska, Janina Ochojska, Piotr Odrzywołek, o. Wacław Oszajca, Bartosz Panek, Piotr Piniński, Adam Daniel Rotfeld, Paula Sawicka, Andrzej Seweryn, Wojciech Stanisławski, Jacek Stawiski, Małgorzata Szejnert, Wojciech Szot, Marian Turski, Agata Tuszyńska, Bartosz Węglarczyk, Bartosz T. Wieliński, Rafał Wnuk, Krystyna Zachwatowicz-Wajda, Piotr Zychowicz
Partnerzy Czterdziestolecia KARTY: Centrum Archiwistyki Społecznej, Dom Spotkań z Historią, Drukarnia Quad Europe, Drukarnia READ ME, Firma Jarczyński, Fundacja Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga, Fundacja Domu Wschodniego, Fundacja Lanckorońskich, Fundacja Leny Grochowskiej, Fundacja Teresy Sahakian, Fundacja Trzy Trąby, Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich, Kancelaria GESSEL, Kulczyk Investments, Muzeum Historii Polski, PAFPIO, Solski Communications, Studio Kotbury
KARTA w liczbach
Archiwum
● 1500-metrowe archiwum dokumentowe – z darów i pracy kilkudziesięciu tysięcy osób
● zbiory ikonograficzne: ponad 490 tysięcy fotografii od drugiej połowy XIX wieku
● zbiory dźwiękowe: ponad 6 tysięcy nagranych relacji biograficznych świadków historii (zbiór od 2006 roku rozwijany wspólnie z Domem Spotkań z Historią)
● 350 tysięcy użytkowników zbiorów archiwalnych w Bibliotece Cyfrowej rocznie
● wpisanie na Listę UNESCO „Pamięć Świata” kolekcji „Solidarność” – narodziny ruchu
Wydawnictwo
● 135 numerów “Karty”: 19 numerów gazetki podziemnej, 7 almanachu podziemnego, 109 kwartalnika historycznego
● 266 książek, albumów i broszur merytorycznych
● 69 wystaw historycznych, w tym o skali międzynarodowej
Edukacja
● 10 serwisów internetowych, stosujących nowe technologie na rzecz pamięci historycznej
● 28 ogólnopolskich konkursów, w tym 20 edycji „Historii Bliskiej”
● ponad 14 tysięcy uczniów szkół ponadpodstawowych w konkursach „Historii Bliskiej”
Imienna dokumentacja represji
● opracowanie i realizacja programów „Indeks Represjonowanych” (25 lat pracy) i „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką” (3 lata początkowe)
● 316 tysięcy biogramów w Internetowym Centrum „Indeksu Represjonowanych”
●1,2 miliona biogramów w bazie roboczej „Indeksu Represjonowanych”
● pierwsze 1,5 miliona danych osób represjonowanych w programie „Straty…”
Archiwistyka społeczna (od 2020 roku rozwijana przez Centrum Archiwistyki Społecznej)
● ponad 110 bibliotek uczestniczących w projekcie Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej
● prowadzenie serwisu Archiwa.org dedykowanego archiwom społecznym
● ponad 600 archiwów społecznych w Polsce i 67 archiwów polonijnych w bazie Archiwa.org
● stworzenie Otwartego Systemu Archiwizacji – aplikacji służącej archiwom społecznym
● zorganizowanie trzech edycji Kongresu Archiwów Społecznych
