Jak zacząć przygodę z cyfrową nauką? Darmowe poradniki już w Sieci
19 czerwca na stronie Centrum Cyfrowego pojawiła się publikacja przygotowana we współpracy z projektem BazHum Muzeum Historii Polski. Poradnik Wolne licencje w nauce. Instrukcja skierowany jest do autorów prac naukowych, którzy chcą dowiedzieć się, jakie zalety ma udostępnianie wyników swoich badań w Sieci z wykorzystaniem wolnych licencji oraz w jaki sposób wejść w publikowanie w trybie Open Access.
Ruch otwartego dostępu (ang. Open Access) – działający na rzecz powszechnego i wolnego dostępu do treści naukowych – w ostatnich latach znacząco zyskuje na popularności i co raz częściej przechodzi na model pełnej otwartości prawnej. W 10-lecie sformułowania Deklaracji Budapeszteńskiej opracowane zostały nowe rekomendacje, zalecające wolne licencje. Ubiegły rok przyniósł środowisku naukowemu kolejne ważne argumenty w dyskusji o przyszłości dostępu do treści naukowych. Akademicka wiosna, która w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych spowodowała masowy ruch naukowców wyrażony w petycjach skierowanych do rządów i bojkotach działalności niektórych wydawnictw, dziś zbiera owoce w postaci coraz częściej wprowadzanych w życie lub co najmniej dyskutowanych zmian prawnych na rzecz dostępności i otwartości nauki. Otwarty dostęp popierają już nie tylko biblioteki i akademicy ale również UNESCO, Bank Światowy, a ostatnio ministrowie nauki grupy najbogatszych państw świata G8 - informują twórcy poradnika.
Publikacja, inaugurująca projekt „Biblioteka Otwartej Nauki”, powstała metodą bookprintu - 12 osób przygotowało ją w przeciągu 5 dni. Całość dostępna jest w formacie PDF oraz ePUB
Natomiast 24 czerwca w Sieci pojawiła się publikacja Marcina Wilkowskiego zatytułowana Wprowadzenie do historii cyfrowej, wydana przez Instytut Kultury Miejskiej. Autor, będący również publicystą Histmag.org, znany jest przede wszystkim z prowadzenia serwisu Historia i Media, organizacji THATCamp Polska oraz aktywnego działania na rzecz popularyzacji nowych rozwiązań związanych z cyfrową humanistyką.
Poradnik zawiera m.in. informacje nt. dziedzictwa cyfrowego a także nowoczesnych strategii instytucji pamięci (GLAM – galleries, libraries, archives, museums), gwarantujących każdemu wolny dostęp do zdigitalizowanych zbiorów dziedzictwa kulturowego. Opisuje on również zjawisko oddolnej, amatorskiej działalności archiwalnej.
Historycy i osoby interesujące się przeszłością dziś aktywnie korzystają z Internetu, szukając w nim zdigitalizowanych źródeł i dyskutując ze sobą. Internet to jednak także ważna społecznie przestrzeń, w której odbijają się, a nawet rozwijają nowe zjawiska polityczne czy kulturowe. Historyczne spojrzenie na Sieć pozwala dostrzec takie problemy jak trwałość informacji na nośnikach cyfrowych, problem ilości informacji, jaka musi być przetwarzana czy wyzwania związane z prawem autorskim i kontrolą komercyjnych podmiotów nad tym, w jaki sposób dziś się komunikujemy. Czy wobec tego przyszłe generacje będą miały dostęp do pozostawionych przez nas cyfrowych śladów? - mówi Marcin Wilkowski.
Poradnik, wydany na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa - Na Tych Samych Warunkach 3.0 Polska (dzięki czemu można go swobodnie rozpowszechniać, uzupełniać i wykorzystywać), dostępny jest w formatach PDF oraz epub i mobi.
