Interesował się nimi już Piłsudski. Teraz powstała o nich gra na PS5
Zobacz także:
Powstała gra o Ajnach na PS5
W drugiej połowie 2025 roku miłośnicy gier na PS5 będą mogli przetestować kolejny tytuł. Tym razem będzie to „Ghost of Yotei”. Producentem jest studio Sucker Punch Productions, a wydawcą Sony Interactive Entertainment. Wspomniana gra nawiązuje do „Ghost of Tsushima”, ale nie jest jej bezpośrednią kontynuacją. Główną bohaterką jest tu Atsu, wojownicza, która przyjmuje postać „Ducha”.
Akcja rozgrywa się w Japonii z 1603 roku, a więc 300 lat po przygodzie Jina Sakai. Gra toczy się na obszarze znajdującym się wokół szczytu Yotei. To drzemiący wulkan, który jest zarazem najwyższym punktem na tym terenie, a znajduje się w północnej Japonii, na południowo-zachodnim krańcu Hokkaidō. Do okresu Edo (1603 do 1868) wyspę tę nazywano Ezo. Rejon ten był ojczyzną Ajnów. Lud ten miał zamieszkiwać południową części Sachalinu oraz Wyspy Japońskie i Kurylskie. Wyniki badań archeologów wskazują, że na Hokkaidō mieszkają od 7 tysięcy lat. Pojawili się tam jeszcze przed Japończykami, którzy przejęli wyspę dopiero po stłumieniu powstania Ajnów, które miało miejsce w 1781 roku. Tuż po nim przystąpiono do kolonizacji japońskiej.
Od czasu przejęcia Hokkaidō przez Japonię Ajnowie byli dyskryminowani i traktowani jak obywatele drugiej kategorii. Sukcesywnie pozbawiano ich kolejnych praw. Kobietom zakazano noszenia kolczyków i tatuowania się, później zakazano tradycyjnych ajnoskich metod połowu ryb oraz tradycyjnych metod polowań, a w 1877 roku pozbawiono ich prawa do ziemi. Obecnie stanowią mniejszość etniczną. Jak wskazuje Pamela Herot, kultura Ajnów jest jedną z najstarszych trwających tradycji kulturowych na świecie. Za rdzennych mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni uznano ich dopiero w 2019 roku.
Zobaczcie zwiastun gry!
Piłsudski wśród Ajnów
Kulturę i zwyczaje Ajnów, uchodzących za przedstawicieli jednej z najbardziej tajemniczych kultur Dalekiego Wschodu, badał Bronisław Piłsudski, brat marszałka Józefa Piłsudskiego (1866-1918), najstarszy z rodzeństwa. Po raz pierwszy spotkał ich na Sachalinie, rosyjskiej wyspie, na którą został zesłany.
Piłsudskiego posądzono o to, że miał angażować się w przygotowania do zamachu na cesarza Aleksandra III. Kiedy spisek zdekonspirowano, został aresztowany. Początkowo skazano go na karę śmierci, ale ostatecznie zasądzono 15 lat katorgi. Wygnano go na Sachalin, największą rosyjską wyspę znajdującą się na Oceanie Spokojnym, którą zamieszkiwały plemiona Ajnów, Niwchów i Ewenków. W czasach carskich wyspa stała się także więzieniem dla polskich zesłańców, dla których utworzono tam nawet dwie parafie katolickie: w 1896 w Aleksandrowsku i Toyoharze oraz kościoły wzniesione przez polskich katorżników. W drugiej z miejscowości znajduje się nawet Instytut Dziedzictwa Bronisława Piłsudskiego.
Brat przyszłego Naczelnika Państwa po 10-letnim pobycie na zesłaniu otrzymał nakaz osiedlenia się. Zabroniono mu jednak opuszczania rosyjskiego Dalekiego Wschodu. Niedługo później zaproponowano mu jednak możliwość prowadzenia badań nad kulturą Ajnów, ale też innych ludów zamieszkujących Sachalin jak np.: Gilaków (Niwchów), Oroków i Mangunów. Piłsudski miał zostać wysłannikiem Rosyjskiej Akademii Nauk i Cesarskiego Towarzystwa Geograficznego oraz pracownik Muzeum Carskiej Akademii Nauk w Petersburgu. Propozycję przyjął i wyruszył w etnograficzną podróż. Powierzone mu zadanie wykonał, a zebrany materiał opublikował w monografii „Materiały do studiów nad językiem i folklorem Ajnów”, którą wydano w 1912 roku.
Po zakończeniu badań na Sachalinie w 1902 roku wyruszył na Hokkaido, gdzie fotografował i nagrywał Ajnów, których nazywano „kosmatymi ludźmi”. Dzięki niemu udało się utrwalić i ocalić od zapomnienia ich język. Dodatkowo opracował też słowniki zawierające ponad 10 tys. słów z języka badanych ludów. Warto dodać, że od 1903 roku prowadził badania, uczestnicząc w ekspedycji naukowej Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. Dowodził nią Polak, etnograf Wacław Sieroszewski. Efekty pracy Piłsudskiego zostały zarchiwizowane i przechowywane są w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie.
Etnograf zmarł w 1918 roku w Paryżu. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo.
Źródła:
- Adam Winiarz, Książka polska w koloniach polskich na Dalekim Wschodzie (1897-1949) [w:] Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Z.5, PL ISSN 1230-221X, ss. 57-69 .
- Barbara Jelonek, Problematyka prawna Ajnów w Japonii – badania Bronisława Piłsudskiego i sprawa Nibutani Dam, „Acta Erasmiana” t. 15, Wrocław 2017, online: www.actaerasmiana.prawo.uni.wroc.pl
- Pamela Herot, Ainu znaczy człowiek [online:] www.wk.uap.edu.pl
