„II wojna światowa. Infografiki” – recenzja i ocena
„II wojna światowa. Infografiki” – recenzja i ocena
O II wojnie światowej napisano więcej niż upłynęło godzin od jej zakończenia. Takim stwierdzeniem autorzy otwierają książkę i mają rację. Powstały przecież tysiące monografii, prac kompilacyjnych, artykułów naukowych, popularnonaukowych, dysertacji czy prac dyplomowych. Kiedy jednak chcemy posłużyć się twardymi danymi na temat tego najstraszniejszego konfliktu XX wieku, trudno wskazać jedną pracę, w której znalazłyby się wszystkie najważniejsze zagadnienia i zostały przedstawione przystępnie, lecz wyczerpująco. Odpowiedzią na te braki może być książka „II wojna światowa. Infografiki”.
Praca ma czterech autorów pochodzących z Francji. To Jean Lopez – historyk i dziennikarz, autor licznych opracowań na temat frontu wschodniego, Vincent Bernard – historyk wojskowości oraz Nicolas Aubin – historyk specjalizujący się w II wojnie światowej. Ostatnim autorem jest Nicolas Guillerat, grafik, który odpowiada za wizualną stronę recenzowanej pracy.
Książkę podzielono na cztery bloki tematyczne: „Aspekt materialny i ludzki”, „Broń i armie”, „Kampanie i bitwy”, „Bilans strat i zniszczeń”, w obrębie których pojawiają się krótkie rozdziały. Każdy z nich zawiera krótki opis wprowadzający w poruszaną problematykę oraz wizualno-informacyjną oprawę składającą się z infografik. W poszczególnych rozdziałach omówione zostały zagadnienia dotyczące ludności cywilnej (np. bilans gospodarczy wojny, obozy koncentracyjne, Holokaust), jak i przebiegu wojny z perspektywy militarnej (np. kampania w Polsce i Francji; operacja Barbarossa; D-Day; czy bitwa o Stalingrad). Nie zabrakło ciekawych zestawień obrazujących siłę armii czy gospodarek poszczególnych krajów. Książka zawiera także przypisy, które podawane są na dole strony i zgodnie z przyjętym systemem nie ujęto ich dodatkowo na końcu książki – moim zdaniem szkoda.
Nieprawdą byłoby napisać, że „II wojna światowa. Infografiki” to książka kompletna, zawierająca całą dostępną wiedzę. Niemniej wszystkie najważniejsze zagadnienia dotyczące różnych aspektów wojny zostały tu zaprezentowane. Warto zaznaczyć, że książka została napisana z perspektywy historyków zachodnioeuropejskich. Widać to w doborze tematów – Francja pojawia się m.in. w zestawieniach potencjału gospodarczego, czy dywizji pancernych wybranych państw europejskich, trudno zrozumieć jednak czym ten wybór był podyktowany. Całe rozdziały poświęcono kampanii we Francji czy francuskiemu ruchowi oporu.
Największym atutem książki jest nowatorska forma, w której przedstawiono historię II wojny światowej. Infografika staje się coraz popularniejsza w różnego rodzaju mediach, zwłaszcza ekonomicznych i sportowych, gdzie wizualizacja danych ułatwia ich odbiór. Idea infografiki w kontekście II wojny światowej może pozornie wydawać się nieco kontrowersyjna – w końcu takie zagadnienie powinno mieć dobraną odpowiednią formułę. Okazuje się, że pomysł sprawdził się jednak doskonale. Infografiki nie wyglądają przaśnie ani nie są przesadnie dekoracyjne. Pod względem stylistycznym są stonowane, zaś pod względem merytorycznym czytelne i logicznie skomponowane. Wystarczy rzut oka na infografikę, by mieć wyobrażenie jak prezentowały się stosunki sił wojsk w poszczególnych państwach, czy kim byli i za co odpowiadali najważniejsi dowódcy poszczególnych armii. Dużym atutem opracowania są także legendy, które łatwo można odczytać.
Do pracy można mieć jednak trochę uwag. Trudno uzasadnić istnienie dwóch rozdziałów dotyczących działalności partyzanckiej – odpowiednio w Jugosławii i Francji, podczas gdy informacje na temat Armii Krajowej pojawiają się jedynie na marginesie, o Polskim Państwie Podziemnym nawet nie mówiąc. Osoby ze słabszym wzrokiem mogą mieć problem z odczytaniem niektórych tekstów, gdyż z racji ogromu danych, w pewnych częściach tekstu, pojawia się bardzo mała czcionka. W niektórych rozdziałach zabrakło trochę porządku w narracji i kompozycji. Przykładowo krótki (i czasem niespójny) opis problemu jest w jednym miejscu, w ramce na dole strony znajdują się objaśnienia do tekstu, a na górze omówienie jakiegoś zjawiska. Nie jest źle, ale część rozdziałów pozornie wydaje się chaotyczna.
„II wojna światowa. Infografiki” to praca nietuzinkowa, przesycona informacjami, danymi, statystyką i opatrzona ciekawym komentarzem. Książkę z pewnością docenią historycy i nauczyciele, którzy będą mogli wykorzystać zawarte w niej materiały w publikacjach czy na lekcjach historii. Polecam każdemu, kto chciałby w przystępny sposób uporządkować swoją wiedzę na temat najbardziej mrocznych lat XX wieku.
