II wojna światowa – dramat, symbol, trauma - wystawa
Eugeniusz Haneman, Powstaniec w kościele Św. Krzyża I, 1944 (fotografia, 40 × 30 cm, courtesy Muzeum Sztuki w Łodzi) Twórcy ekspozycji wyjaśniają, że tworząc wystawę na temat II wojny światowej nie mieli ambicji przedstawienia jej historii. Skupili się na kilku kwestiach, które szczególnie mocno odcisnęły się w świadomości Polaków - przyznają organizatorzy wystawy.
Kuratorami wystawy są Maria Anna Potocka oraz Martyna Sobczyk. Z kolei koordynatorem - Mirosława Bałazy.
Wychodzimy od Sygnałów wojny, bo w tym temacie kryje się ważny przekaz. II wojna światowa uświadomiła nam, jak bardzo jesteśmy skłonni zagłuszać ostrzeżenia. To ciągle aktualna lekcja - przyznają twórcy wystawy.
Kolejnym tematem jest Sonderaktion Krakau. 6 listopada 1939 roku aresztowano stu kilkudziesięciu profesorów krakowskich i wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Naziści postanowili zniszczyć autorytety intelektualne i moralne, aby tym łatwiej zamienić podbite narody w niewolników.
Zbigniew Libera, KZL LEGO, 1996 (fotografia, 20 × 30 cm, Kolekcja MOCAK-u) Następnym punktem na liście „preparowania umysłu ludzkiego” była propaganda antysemicka. Tutaj hitlerowcy trafili na podatny grunt. Na wystawie, w części zatytułowanej Antysemityzm, pokazujemy hasła i afisze podsycające nastroje antyżydowskie. Kolejnym tematem jest Życie w gettach. To najtragiczniejszy obraz ludzkiej egzystencji z czasu wojny. Znacznie bardziej dramatyczny niż pobyt w obozie koncentracyjnym, ponieważ łatwiej być ofiarą niż doświadczać – w zupełnej niemocy – tragedii najbliższych.
Ewa Faryaszewska, Płonące kamienice Rynku Starego Miasta, 1944 (skan z diapozytywu, 2,5 × 3 ,5 cm, courtesy Muzeum Warszawy) Istotny temat wystawy to Powstanie Warszawskie – kontrowersyjne wydarzenie ciągle otwarte na interpretacje historyczne i emocjonalne. Niewątpliwie najważniejszym i z powodów etycznych najbardziej aktualnym tematem jest Zagłada. Ta największa kompromitacja wartości europejskich wciąż czeka na przepracowanie, które zaowocowałoby odpowiednio skutecznym ostrzeżeniem na przyszłość. Ekspozycję zamyka Artysta jako świadek dramatu.
Jonasz Stern, Wywózka dzieci z cyklu Getto lwowskie, 1947 (linoryt / papier, 23 × 33,5 cm, Kolekcja MOCAK-u) W działach historycznych dziełom sztuki towarzyszą dokumenty, materiały propagandowe i literackie. Na wystawie zobaczymy dzieła 39 artystów. Wiele prac pochodzi z Kolekcji MOCAK-u. Ekspozycja dotycząca Sonderaktion Krakau powstała we współpracy z Archiwum i Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Data wystawy: 25.10.2019 – 22.3.2020
Wernisaż: 24.10.2019, godz. 18 (na wernisaż wstęp wolny!)
Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK
ul. Lipowa 4
30-702 Kraków
