I Etap XI Turnieju Historycznego – klucz odpowiedzi
Klucz odpowiedzi:
1.
2002 rok - 2 pkt
2007 rok - 2 pkt (Wtedy bowiem po raz pierwszy doroczny konkurs historyczny Histmaga został nazwany mianem Turnieju Historycznego)
pozostałe odpowiedzi, w tym 2001 rok - 0 pkt 2.
Odpowiedź: Nikias (ojciec Hagnona) i Klejnias (ojciec Kleopomposa)
Źródło: Tukidydes „Wojna peloponeska” tlum. K. Kumaniecki, 1957, księga druga: Między gniewem a rozsądkiem (Przegląd Polityczny nr 113 2012, s. 66) 3.
Odpowiedź: Amoryci
Źródło: „Zaślubiny Martu”. Wersy 132–138, cyt. za: Marc Van De Mieroop, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008. s. 85.
Za literówkę w nazwie ludu odejmowano 1 punkt. 4.
Odpowiedź: Nefertiti (Nefretete)
Źródło: Toby Wilkinson, Powstanie i upadek starożytnego Egiptu. Dzieje cywilizacji od 3000 p.n.e. do czasów Kleopatry, Rebis, Poznań 2011, s. 329.
Za literówkę w imieniu odejmowano punkt, w przypadku większej liczby błędów 0 punktów. 5.
Odpowiedź: Ammianus Marcellinus (XXIII, 6, 15-16).
Źródło: Ammianus Marcellinus, Dzieje Rzymskie,, tłum. I. Lewandowski, Warszawa 2002, t. 1, s. 459-460. 6.
Odpowiedź: Za niezwykle cenną część bobra uważano jego jądra, z których wyrabiano lekarstwa. Tymczasem przestraszony bóbr miał się pospiesznie kastrować za pomocą własnych zębów, pozbawiając tym samym myśliwego cennej zdobyczy.
Źródło: Informacje na ten temat można znaleźć w licznych średniowiecznych tekstach, a także w Historii naturalnej Pliniusza Starszego (8, 47). Cytat zawarty w pytaniu pochodzi z Etymologii św. Izydora z Sevilli (ks. XII, rozdział 2, wers 21).
Jeden punkt przyznawano za wspomnienie, że na bobry polowano dla ich jąder i jeden punkt za informację o tym, że wystraszone zwierzę miało dokonywać samokastracji. 7.
Odpowiedź: „Pieśń o Piotrze komesie Polski” (lub „Pieśń Maura”, „Carmen Mauri”).
Źródło: Bogdan Hojdis, Katarzyna Meller, Jacek Kowalski, „Literatura staropolska”, Poznań 2009.
Przyznawaliśmy też 1 punkt za inne utwory, w których wykorzystano pierwotny tekst. 8.
Odpowiedź: Św. Roch
Źródło: Józef Marecki, Lucyna Rotter, Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Universitas, Kraków 2009. 9.
Odpowiedź: Aztekowie, demon to tzitzimitl (liczba mnoga: tzitzimime)
Źródło: Justyna Olko, Meksyk przed konkwistą, PIW, Warszawa 2010, s. 329.
Jeden punkt przyznawano za wymienienie Azteków, a drugi za podanie nazwy demona. W tym drugim przypadku odejmowano pół punktu za literówkę. 10.
Odpowiedź: Rotari, król Longobardów
Źródło: Karol Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Iskry, Warszawa 2004, s. 409. 11.
Odpowiedź: 2 pkt - Sebastian Petrycy, Pilzno w Małopolsce
0,25 pkt odejmowano za brak doprecyzowania, że nie chodzi o najbardziej obecnie znane Pilzno w Czechach
1 pkt - Sebastian Petrycy, bez podania miasta
0 pkt - pozostałe odpowiedzi
Źródło: Włodzimierz Bernacki, Myśl polityczna I Rzeczpospolitej, Arcana, Kraków 2001. 12.
Odpowiedź: Johann Bernoulli
Źródło: Andrzej Marks, Pod znakiem komety, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1985, s. 16.
Dla ułatwienia w pytaniu poproszono tylko o podanie nazwiska. Odpowiedź prawidłowa „Bernoulli” wystarczyła do uzyskania 2 punktów. Uznano również odpowiedzi z podanym imieniem Jakob. 13.
Źródło: Szymon Wrzesiński, Epidemie w dawnej Polsce, Replika, Zakrzewo 2011, s. 99.
Poprawna odpowiedź: Hering/Herring (ze śląskiej Góry), grabarz
Taka odpowiedź wystarczyła do uzyskania 2 punktów.
Uznano również odpowiedzi zawierające: Hennig /Henning oraz grabarz/szewc (jeśli podano właściwą osobę). 14.
Odpowiedź: Szymel Wolfowicz z Wilna
Źródło: Ewa Świderska, Tendencje społeczno-kulturowe wśród Żydów polskich w XIX wieku, „Znak”, r. 1983, nr 2–3 (339–340), s. 347. 15.
Odpowiedź:
Satyr – Szczęsny Potocki
Włodarz – Katarzyna II
Magnes – Polska lub Konstytucja 3 maja
Ekonom – Stanisław August
Kantor – Franciszek Woyna, poseł w Wiedniu
Kabakier – Stanisław Kostka Potocki
Hazeyka – Ignacy Potocki
szary koniec – Szymon Corticelli
Źródło: Jerzy Łojek, Między Warszawą a Petersburgiem w czasie wojny 1792 r., „Znak”, r. 1975, nr 3 (249), s. 319–320.
Pozostałe ewentualne kryptonimy pozostają w sferze domysłów - nie są punktowane. 16.
Odpowiedź: Francja została poświęcona Sercu Jezusowemu w Paray-le-Monial, przemawiał Gabriel de Belcastel.
Źródło: Andrzej Grzegorczyk, Czy komuna miała rację?, „Znak”, r. 1972, z. 4 (214), s. 532.
Nie jest poprawną odpowiedzią stwierdzenie, że zaczęła się budowa paryskiej bazyliki Sacré-Cœur – doszło do tego rok później. 17.
Odpowiedź: „Missionblatt” lub „Ostpreussicher Missionblatt”.
Źródło: Jarosław Kłaczkow, Polska prasa luterańska na ziemiach polskich w XIX – XXI wieku, [w:] Historia testis temporum Lux veriatis. Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Januszowi Małłkowi z okazji siedemdziesiątej piątej rocznicy urodzin i pięćdziesiątej piatej rocznicy rozpoczęcia pracy naukowej, red. Wojciech Polak, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń 2012, s. 60. 18.
Odpowiedź: bitwa pod Sadową, 3 lipca 1866 r.
Źródło: Wojciech Iwańczak, Wojny husyckie w kształtowaniu tożsamości narodowej Czechów, [w:] Wojna, pamięć, tożsamość. O bitwach i mitach bitewnych, pod red. Jana M. Piskorskiego, Bellona, Warszawa 212, s. 335.
Prawidłowo podana bitwa: 1 pkt
Prawidłowo podana data: 1 pkt
Literówka: -0,25 pkt
Literówka (czeski błąd) w dacie: -0,5
W wypadku prawidłowej daty rocznej, lecz błędnej daty dziennej (nie 3 lipca 1866): -0,5 pkt
Sprawa „bębna Żiżki” jest w dużym stopniu historią legendarną, trudną do konkretyzacji. Jedna z jej wersji przesuwa istnienie bębna do 1866 r. i o nią właśnie pytaliśmy. Nie wyklucza to innych wersji legendy. 19.
Odpowiedź: De philosophiae ionicae ingenio, vi, loco – Rzecz o filozofii jońskiej jako wstęp do historii filozofii. Wydana w miesięczniku literacko-naukowym „Biblioteka Warszawska”.
Źródło: August Cieszkowski, Prolegomena do historiozofii. Bóg i palingeneza oraz mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838–1842, oprac. Jan Garewicz, Andrzej Walicki, PWN, Warszawa 1972, s. 245–290.
Za sam tytuł w pełnym polskim brzmieniu przyznawałem jeden punkt, za wskazanie Warszawy jako miejsca publikacji – pół. 20.
Odpowiedź: O Ferdinandzie Lasalle’u.
Źródło: Fritz Albrecht Neuschäfer, „Georg Ritter von Schönerer”, Univ., Diss., Hamburg 1935, s. 33.
Autor pytania kaja się: niektóre źródła wskazują, że słowa te wypowiedział Lasalle o Bismarcku. Odpowiedzi na to wskazujące również były premiowane kompletem punktów 21.
Odpowiedź: 3 sierpnia 1911 roku, autor Victor C. Anderson
Źródło: Krzysztof Teodor Toeplitz, Tytoniowy szlak, Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009, s. 206; Okładkę można zobaczyć tu: http://2neat.com/magazines/index.php?main_page=product_info&cPath=2_63&products_id=1806.
Na 1,75 punktu oceniano odpowiedzi z błędem (literówką) w nazwisku autora. 22.
Odpowiedź: Cephenemyia pratti, gzik żołądkowy
Taka odpowiedź wystarczyła do uzyskania 2 punktów. Maksymalną ilość punktów przyznano także za podanie tylko łacińskiej nazwy owada.
Jako 1 punkt oceniano odpowiedzi obejmujące nazwę rodzaju – Cephenemyia, oraz inne, jak gzy lub gzowate (rodzina) a także ogólną (angielską) nazwę przypisywaną wszystkim przedstawicielom rodzaju – deer botfly lub deer nose bot.
Źródło: Karl Kruszelnicki, Ciekawostki naukowe II. Zadziw wszystkich swoją wiedzą, KDC, Warszawa 2005, s. 93.
Źródło 2: Mark Carwardine, Animal Records, Stirling Publishing, Natural History Museum, London 2007, s. 232. 23.
Odpowiedź: Wiktor Iwanowicz Niesmiełow lub Beniamin Sniegirow
Źródło: Bronisław Sroka SJ, O antropologii teologicznej Wiktora Niesmiełowa, „Znak”, r. 1975, nr 1 (247), s. 66–67; http://www.hrono.ru/biograf/bio_s/snegirev_va.php 24.
Odpowiedź: 10 marca 1988, Ryszard Bender
Prawidłowo podana data: 1 pkt
Prawidłowo podana osoba: 1 pkt
Źródło: Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska, Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Świat Książki, Warszawa 2010, s. 430. 25.
Odpowiedź: Antoni Słonimski (fikcyjny reportaż Stalin imperatorem proletariatu opublikowany w „Wiadomościach Literackich”).
Źródło: Marci Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Świat Książki, Warszawa 2008.
Procedura reklamacji:
W wypadku ewidentnego błędu jury, istnieje możliwość złożenia odwołania. Ewentualne reklamacje do punktacji poszczególnych pytań zgłaszamy mailowo na adres: [email protected]. Uwzględnione zostaną wyłącznie te, które dotrą na naszą skrzynkę do 23 listopada (piątek) do godziny 23:59. Jeśli reklamacja miałaby dotyczyć kilku różnych pytań - prosimy je przesyłać w osobnych mailach. Mail powinien być zatytułowany: Reklamacja - Pytanie x (gdzie x to numer pytania według listy znajdującej się pod adresem: https://histmag.org/Konczy-sie-pierwszy-Etap-XI-Turnieju-Historycznego-7308)
W treści każdej reklamacji prosimy o czytelne podanie:
a) loginu
b) maila, na który winniśmy przesłać odpowiedź
c) numeru pytania i pierwszych kilku słów jego treści
d) udzielonej przez siebie odpowiedzi i przyznanej przez komisję liczby punktów
e) postulowanej liczby punktów i uzasadnienia.
Uzasadnienie nie jest wymagane, jeśli za odpowiedź przyznaliśmy liczbę punktów inną, niż przez nas w kluczu deklarowaną (jeśli przy odpowiedzi w kluczu brak jest informacji o liczbie punktów, oznacza to, że dana odpowiedź nagradzana jest dwoma punktami). Jeśli reklamacja dotyczy strony merytorycznej pytania i być może prowadziłaby do zmiany klucza odpowiedzi – prosimy o dołączenie podstawy źródłowej, z której korzystaliście i dokładne uargumentowanie Waszej odpowiedzi.
Reklamacje postaramy się rozpatrzyć jak najszybciej. Listę laureatów ogłosimy w przeciągu kilku dni po rozpatrzeniu reklamacji.
