Historyczne święto w Olsztynie
XVIII Powszechny Zjazd to już drugie święto historyków w XXI wieku. Poprzedni – krakowski – obradował w okresie decydującym o miejscu Polski w Zjednoczonej Europie. Obecny, w momencie kiedy Rzeczpospolita już nieco okrzepła w strukturach Unii Europejskiej, wraca do źródeł. To właśnie Powrót do źródeł stanowi przewodnią myśl tegorocznego Zjazdu.
Historia jest jednym z najważniejszych elementów kształtowania świadomości człowieka. Jej rola nie ogranicza się tylko do przybliżania faktów z przeszłości – dyskutując o historii, dyskutujemy o naszej tożsamości, o naszym miejscu we współczesnej Europie i świecie. Zjazd będzie więc doskonałą okazją do naukowej i dydaktycznej debaty o aktualnych problemach w badaniu i nauczaniu historii. Podczas czterodniowych obrad miłośnicy historii będą mogli uczestniczyć w dyskusji o europejskiej kulturze prawnej, miastach i gospodarce rynkowej, o kościołach chrześcijańskich i autonomii jednostki na przestrzeni wieków.
Ważne miejsce w programie Zjazdu zajmie również problematyka tożsamości narodowej i pamięci połączona z prezentacją projektu dotyczącego polsko-niemieckich miejsc pamięci. W tym kontekście istotna, szczególnie z uwagi na miejsce obrad, wydaje się dyskusja o Prusach Wschodnich jako terytorium niemieckiej i polskiej pamięci. Trafnie także wpisuje się w tę dyskusję debata nad podręcznikiem polsko-niemieckim, o którego wydanie środowisko historyczne upomina się już od dłuższego czasu.
Niemniej ważna będzie debata o źródłach historycznych, ich nowych rodzajach i problemie ich masowości we współczesnym świecie. Nie zabraknie zagadnień dotyczących przemian społeczności polonijnych, znaczenia polskiej emigracji, wpływu przemian kulturowych na zachowanie tożsamości narodowej Polonii. Wiele miejsca przygotowano na problematykę edukacji historycznej we współczesnej szkole w tym na dyskusję o znaczeniu i roli źródeł historycznych w dydaktyce historii. Swoistym podsumowaniem osiągnięć rodzimej dydaktyki historii będzie panel nt. dydaktyki nauczania historii po 50 latach. To spotkanie oldbojów, jak wdzięcznie, acz nieoficjalnie, nazwano ów panel, ma być spotkaniem-dyskusją z wybitnymi dydaktykami.
Rok 2009 to czas licznych rocznic. Dwie dekady wcześniej zakończył swój żywot PRL. Zamykający obrady panel będzie próbą odpowiedzi, czy PRL była formą państwowości polskiej czy raczej rodzajem zewnętrznej okupacji.
Poczynając od sympozjów specjalistycznych, które będą obradowały 16 września, Zjazd – w założeniach organizatorów – ma być forum wymiany myśli i poglądów, a wystąpienia prelegentów mają pobudzać debatę. Aby zachęcić uczestników Zjazdu do wzięcia udziału w dyskusji zamierzamy opublikować abstrakty referatów na internetowej stronie zjazdowej, do odwiedzenia której serdecznie zapraszamy.