Francja odda obraz Gustava Klimta „Krzewy różane pod drzewami” spadkobiercom artysty
G. Klimt w 1914 (domena publiczna) 15 marca francuska minister kultury Roselyne Bachelot-Narquin poinformowała, że rozpoczęto procedurę zwrotu obrazu Gustava Klimta „Krzewy różane pod drzewami” spadkobiercom Eleonore (Nory) Stiasny, siostrzenicy wielkich kolekcjonerów Viktora i Pauli Zuckerkandlów.
Obraz od lat 80. XX wieku do tej pory znajdował się w kolekcji Musée d'Orsay (nr inw. RF 1980-195). Stiasny (1898–1942) odziedziczyła go po wuju Viktorze Zuckerkandlu, który kupił go w 1911 roku. Niestety, w sierpniu 1938 roku, w Wiedniu, czyli kilka miesięcy po Anschluss Austrii, musiała go sprzedać za bezcen. Później kobieta została deportowana do obozu koncentracyjnego i zginęła w czasie Holokaustu.
Tymczasem obraz trafił w ręce należącego do partii nazistowskiej handlarza- Philippa Häuslera, który posiadał go aż do swojej śmierci, w 1966 roku. Obraz odziedziczyła wtedy jego partnerka - Herta Blümel i postanowiła się go pozbyć, wystawiając na aukcji, podczas której kupił go przedstawiciel Francji.
Nikt nie podejrzewał wówczas, że obraz posiada tak zawiłą historię. Co więcej, arcydzieło to nie znajdowało się też na liście zagrabionych przez nazistów dzieł sztuki. Po wygranej aukcji wszedł w skład kolekcji prezentowanej w Musee d'Orsay. W tamtym czasie bowiem Francja tworzyła narodową kolekcję sztuki współczesnej w tymże muzeum.
Ta decyzja dotycząca zwrotu ważnego dzieła ze zbiorów publicznych ilustruje nasze zaangażowanie w obowiązek sprawiedliwości i zadośćuczynienia wobec ograbionych rodzin. Ministerstwo będzie kontynuować podstawowe prace badawcze prowadzone na naszych publicznych zbiorach – podkreśla Roselyne Bachelot-Narquin, minister kultury we Francji.
Jak informuje francuskie ministerstwo kultury, pod koniec lat 90. spadkobiercy Nory Stiasny złożyli wniosek o restytucję zagrabionego obrazu, który znajdował się w galerii Belvédère. Chodziło wówczas o obraz „Pommier II” Gustava Klimta. Z kolei dzieje obrazu „Krzewy różane pod drzewami” odkryły badaczki Monika Mayer i Ruth Pleyer w 2016 roku.
Niebawem rząd francuski przygotuje projekt ustawy, na mocy której obraz będzie mógł zostać wykreślony z narodowych zbiorów francuskich i trafi do prawowitych spadkobierców. Proces ten musi usankcjonować parlament, bowiem dzieło zostało kupione na aukcji zgodnie z prawem.
Wspólne badania Musée d'Orsay, Ministerstwa Kultury, Galerii Belvédère i przedstawicieli podopiecznych Nory Stiasny potwierdziły, że obraz Klimta zrabowany Norze Stiasny w rzeczywistości odpowiada obrazowi. Krzewy różane pod drzewami Musée d ' Orsay.
Źródła:
www.culture.gouv.fr, www.tvn24.pl, www.wyborcza.pl, www.onet.pl
