Finał VIII Turnieju Historycznego: klucz odpowiedzi! (cz. 2)

++<< Zobacz klucz odpowiedzi do pytań 1-15++

• Pytanie 16: We wspomnieniach żołnierzy polskich walczących we Włoszech zachowały się takie relacje z jednej z największych bitew jakie Polacy stoczyli na tym terenie: „Dowódca [...] pada ze zgruchotanymi nogami; w jednej z nich została całkiem urwana stopa, noga sterczy z połamanymi kośćmi jak ułamany pień. Lekarz pułkowy [...] nie zważając na trwającą nawałę obciął włókna, zatamował pod ogniem krwotok i uratował życie [...]”. Kto (imię, nazwisko i ówczesny stopień wojskowy) i podczas jakiej bitwy (nazwa miejscowości i data) doznał tak ciężkich obrażeń?
• Odpowiedź: PPłk. Henryk Świetlicki, bitwa o Piedimonte San Germano (20-25 maja). W odpowiedziach pojawiała się data zranienia Henryka Świetlickiego, gdy tymczasem pytaliśmy o datę bitwy. W polskiej historiografii bitwę o Piedimonte San Germano uważa się zaś za oddzielną „potyczkę” w kampanii włoskiej, w związku z czym nie uznawaliśmy odpowiedzi wskazującej iż była to bitwa o Monte Cassino.
• Źródło: Waldemar Hanke, Semper Fidelis. Dzieje Pułku 6 Pancernego “Dzieci Lwowskich”, Leszno 2006, s. 110.
• Pytanie 17: Okres stalinowski w Polsce oznaczał nie tylko liczne represje, ale także poważne zmiany w naukach historycznych i sposobie rozumienia dziejów. Zmiany dotyczyły również edukacji szkolnej. Na tej fali dwie historyczki wydały podręcznik do historii Polski uznawany za jeden z największych „wybryków” tamtego okresu. Jak nazywały się autorki tego podręcznika (imiona i nazwiska)?
• Odpowiedź: Gryzelda Missalowa i Janina Schoenbrenner (pierwszym i najbardziej charakterystycznym podręcznikiem okresu stalinowskiego był podręcznik Missalowej i Schoenbrenner wydany w 1951).
• Źródło: J. Kita, R. Stobiecki, Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000, s. 72-73.
• Pytanie 18: Appian z Aleksandrii tak opisuje pewne wydarzenie: „Obywateli w Rzymie, którzy znali dobrze jego charakter, a mieli w pamięci pierwszy jego napad na miasto i opanowanie go, ogarnęła groza, kiedy myśleli o uchwałach, jakie przeciwko niemu powzięli, i uprzytomnili sobie, że i dom jego został zburzony, i majątek skonfiskowany, i przyjaciele pomordowani, a rodzina tylko z trudem uszła”. Kto wzbudzał tak potężny strach w obywatelach rzymskich i w jakich latach żył?
• Odpowiedź: Lucjusz Korneliusz Sulla (ur. 138 p.n.e. – zm. 78 p.n.e.).
• Źródło: D. Gazda, Wojny domowe w Imperium Rzymskim, Warszawa 2008, s. 85.
• Pytanie 19: Władysław Jagiełło przez długi okres swoich rządów nawiązywał kontakty z X. Miały one na celu skonstruowanie sojuszu przeciwko Luksemburczykowi. Niedługo przed śmiercią króla doszło do porozumienia pomiędzy stronami, której głównym punktem była ewentualna pomoc X w konflikcie z Krzyżakami. W którym roku doszło do tego porozumienia, w jakiej miejscowości i z kim układał się Jagiełło (X)?
• Odpowiedź: Pabianice, 1432, husyci.
• Źródło: J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław Jagiełło, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006, s. 307.
• Pytanie 20: Podaj tytuł XIII-wiecznego antymałżeńskiego kazania, adresowanego do młodych dziewic, z którego pochodzi cytat wskazujący, iż stosunek seksualny było to "jedynie łoże chorego, by schwycić tych niemocnych, którzy nie potrafią stanąć na wysokości i być tak blisko niebios, jak cnota panieńska". Autor poleca dziewicom: "Nie rozrywaj tej pieczęci, która Cię scala!".
• Odpowiedź: „Hali meidenhad” czyli „Święte dziewictwo” lub „Święte panieństwo”. Za podanie wyłącznie tytułu tłumaczonego przyznawaliśmy 1,5 punktu.
• Źródło: Elizabeth Abbott, Historia celibatu, Wrocław 2003. Tekst „Hali meidenhad” w oryginale jest dostępny w całości w internecie.
• Pytanie 21: Jakie modele czołgów widoczne są na zdjęciach?
• Odpowiedź: a) KW-1, b) PzKpfw 38(t) (LT-38), c) BT-5 lub BT-7, d) Somua S35

Fot. domena publiczna

Fot. Werner Willmann, Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0

Fot. ze zbiorów Deutsches Bundesarchiv, B 145 Bild-F016199-10, Creative Commons Attribution ShareAlike 3.0 Germany

Fot. ze zbiorów Deutsches Bundesarchiv, Creative Commons Attribution ShareAlike 3.0 Germany

• Pytanie 22: W Dniu Konstytucji na jednej z kijowskich uczelni wyższych, zgodnie z tradycją, studenci nakrywają głowę pomnika znanego ukraińskiego poety i filozofa. Ma to symbolizować jedność wszystkich pokoleń alumnów akademii. W ostatnim roku uroczystości towarzyszył niepokój związany z plotkami, jakoby pomnik miał zostać przeniesiony w inne miejsce. O jakiej uczelni i czyim pomniku mowa?
• Odpowiedź: Akademia Mohylańska w Kijowie, pomnik Hryhorija Skoworody.
• Źródło: Strona internetowa uczelni.
• Pytanie 23: W mowie wygłoszonej podczas obrad zgromadzenia ludowego w 66 roku Cyceron mówił o zagrożeniu, jakie piraci tworzą dla sytuacji i przyszłości Rzymu oraz jego sojuszników. Skonfrontował sytuację stolicy republiki z dawną kondycją pewnego wyspiarskiego miasta. Zapewne wybrał je na wygodny przykład, ponieważ kilka lat wcześniej miasto zostało odbudowane i otoczone murem przez rzymskiego wodza, co zapewniało mu ochronę przed piratami. O jakim mieście mowa i który grecki historyk wspomina o otoczeniu go murami?
• Odpowiedź: Delos, Flegon z Tralles
• Źródło: Philip de Souza, Piraci w świecie grecko-rzymskim, Zakrzewo 2008, S. 196.
• Pytanie 24: Pewien pruski król, cieszący się opinią sodomity, stwierdził, że „w swojej dziedzinie wprowadza wolność sumienia i fiuta” – sporządzony za jego panowania kodeks znosił karę śmierci za sodomię, zastępując ją karą więzienia. O którego władcę chodzi i o jaki kodeks.
• Odpowiedź: Fryderyk II Wielki; Allgemeines Landrecht für die Preußischen Staaten (akceptowaliśmy też inne nazwy tego aktu prawnego występujące w literaturze).
• Źródło: Geje i lesbijki. Życie i kultura, red. Robert Aldrich, Kraków 2009, s. 109.
• Pytanie 25: Wszyscy wymienieni odwiedzili pewien położony na obszarze śródziemnomorskim kraj, nie będący wszelako Ziemią Świętą. Jaki? Chorąży sieradzki Jan Łaski, książę zachodniopomorski Bogusław X, książę Mikołaj Krzysztof Radziwiłł, kontrowersyjny poeta i biskup Jan Dantyszek, kasztelan krakowski i hetman wielki koronny Jan Tarnowski.
• Odpowiedź: Cypr.
• Źródło: Artykuł Łukasza Burkiewicza opublikowany w naszym serwisie.

Zobacz też

• Klucz odpowiedzi II etapu turnieju – druga faza pojedynków
• Klucz odpowiedzi II etapu turnieju
• Klucz odpowiedzi I etapu turnieju