Czy w Gdańsku znajdują się szczątki pierwszego polskiego okrętu wojennego?
Zobacz też: Mayflower – okręt, dzięki któremu powstały Stany Zjednoczone
Jak poinformował w środę Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, która to placówka sprawuje pieczę nad Twierdzą Wisłoujście, podwodne badania obejmą dno odcinka Martwej Wisły o długości 650 metrów.
Obszar ten został już w ostatnim czasie przebadany za pomocą sonarów przez pracowników Instytutu Morskiego w Gdańsku. „Czekamy na wyniki tych badań. Na ich podstawie wytypowane zostaną konkretne miejsca, które dobrze rokują i są warte sprawdzenia przez nurków” – wyjaśnił Gierszewski.
Dodał, że pięcioosobowa ekipa, w skład której wejdzie czterech nurków i jedna osoba obsługi technicznej, rozpocznie prace podwodne 28 sierpnia, a zakończy je 3 września. „Oczywiście zakres prac uzależniony będzie m.in. od pogody” – zaznaczył rzecznik.
Podobnie jak przedstawiony tutaj holenderski okręt, „Żółty Lew” był jednostką typu pinka. (obraz Cornelisa Verbeecka, 1625 r., domena publiczna) Jak wyjaśnił dyrektor MHMG Waldemar Ossowski, podwodne prace zostaną ograniczone do „wykonania dokumentacji pomiarowo-rysunkowej, fotograficznej oraz – w przypadku natrafienia na drewniane struktury – pobrania próbek do analiz dendrochronologicznych”. „Samych zabytków nie będziemy podnosić z dna” – zaznaczył Ossowski.
Prace podwodnych archeologów pozwolą – jak zaznaczył Gierszewski, „określić liczbę, zasięg oraz wartość kulturową i historyczną wszelkich potencjalnych zabytków i struktur zalegających na dnie Martwej Wisły”.
Jednym z obiektów, na który mogą natrafić nurkowie, mogą być pozostałości okrętu wojennego „Żółty Lew” – jak przypomniał Gierszewski – pierwszej zbudowanej w gdańskiej stoczni pinki służącej we flocie królewskiej. Okręt ten został zatopiony w nocy z 5 na 6 lipca 1628 r. w efekcie szwedzkiego ostrzału artyleryjskiego. Źródła wskazują, że miało to miejsce w bliskim sąsiedztwie Twierdzy Wisłoujście.
Badanie dna Martwe Wisły przeprowadzone zostanie w ramach wartego 103,5 tys. zł projektu „Podwodne rozpoznanie obszaru wokół Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku”, a na którego realizację MHMG pozyskało dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Twierdza Wisłoujście to zespół budowli obronnych na prawym (wschodnim) brzegu Martwej Wisły. Powstał on w miejscu, gdzie w średniowieczu działały nadmorskie strażnice kontrolujące ujście Wisły do Bałtyku. W skład zespołu wchodzą dwa forty: czterobastionowy murowany fort zwany carre (zbudowany w latach 1586-1602) oraz otaczający go pięciobastionowy ziemny fort zwany obecnie Szańcem Wschodnim, zbudowany w latach 1624-1626.
Większość obiektów składających się na Twierdzę Wisłoujście, przetrwała do dzisiejszych czasów w swojej oryginalnej formie.
W ostatnich latach Muzeum Historyczne Miasta Gdańska przeprowadziło na terenie twierdzy szereg prac remontowych i konserwatorskich. Wiele z nich wykonano dzięki funduszom pozyskanym z Unii Europejskiej, ministerstwa kultury, kasy miasta Gdańska oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Tylko na przeprowadzony przed kilkoma laty remont czterech bastionów fortu carre wydano ponad 16 mln zł.
Trwają starania o kolejne środki, bo zaniedbana przez długie lata budowla wymaga wielu pilnych prac.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl
