Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej, czyli trzy archiwa pod jednym adresem
W ramach projektu Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej zdigitalizowane i udostępnione w Internecie zostały najcenniejsze archiwalia wchodzące w skład trzech zasobów archiwalnych o unikalnym znaczeniu naukowym, kulturowym i historycznym: Archiwum Archidiecezji Lwowskiej (Archiwum im. Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka), Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie oraz Archiwum Diecezji Bielsko-Żywieckiej. Projekt zrealizowany został przez Pracownię Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. W czasie jego trwania (2020–2022) na specjalnie przygotowanym portalu opublikowano ponad tysiąc jednostek archiwalnych. Udostępnienie tak dużej ilości archiwaliów przyczynia się nie tylko do ochrony ich substancji materialnej, ale i umożliwia korzystanie z nich szerokiemu gronu naukowców, historyków, historyków sztuki, genealogów, nauczycieli, przewodników turystycznych, młodzieży szkół średnich i wyższych, pasjonatów i wszystkich zainteresowanych.
Archiwum Archidiecezji Lwowskiej jest jedynym tego typu zbiorem dokumentacji pozwalających na naukowe opisanie nie tylko życia Kościoła w Galicji Wschodniej, ale i życia codziennego jej mieszkańców. Archiwalia te w niepowtarzalny sposób pozwalają odtworzyć relacje społeczne, administracyjne, kulturalne i naukowe obszaru będącego poza obecnymi granicami Polski. Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie to z kolei jeden z najbogatszych w Polsce zbiorów źródeł dokładnie opisujących każdy aspekt życia społecznego w diecezji krakowskiej od początków XV wieku. Bogactwo kulturowe i różnorodność tak rozległej diecezji znajdują odbicie w materiałach archiwalnych gromadzonych przez kurię biskupią od czasów średniowiecza. Niebagatelnej wartości dokumentacja dotyczy spraw tak rozległych jak sądownictwo kościelne, funkcjonowanie wszystkich jednostek administracji kościelnej, życie duchowe i kulturalne parafian, udzielanie sakramentów czy rozwój gospodarczy beneficjów kościelnych. Ten obszerny materiał do tej pory nie został ani w satysfakcjonujący sposób sklasyfikowany, ani opracowany. W skład trzeciego zespołu, który został poddany digitalizacji, wschodzą dokumenty z 41 archiwów parafialnych z terenu Diecezji Bielsko-Żywieckiej. To przede wszystkim bezcenne staropolskie księgi metrykalne. Najstarsze z nich pochodzą z lat dwudziestych XVII wieku. Zgromadzono w nich informacje na temat niegdysiejszych mieszkańców Podbeskidzia, rejestrując najważniejsze życiowe wydarzenia: narodziny, zawarcie związku małżeńskiego i śmierć. Księgi metrykalne zawierają̨ też ogólne informacje o biegu spraw życiowych: narodzinach i śmierci osób bliskich, ich statusie społecznym, uprawianych profesjach.
Projekt Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej jest odpowiedzią na rosnące obecnie zapotrzebowanie na cyfrowy dostęp do obiektów reprezentujących dziedzictwo historyczne. Ze względu na postać analogową omawianych archiwaliów oraz w wielu przypadkach ich zły stan zachowania, dostęp do nich jest bardzo ograniczony. Co więcej, wyżej wymienione zasoby nauki mające ogromne znaczenie dla badań nad polskim dziedzictwem w wymiarze badań historycznych, historyczno-artystycznych, genealogicznych, antropologicznych, kulturoznawczych czy geograficznych nigdy dotąd nie były publikowane w formie cyfrowej. Szerokie udostępnienie wspomnianych zasobów archiwalnych nie tylko przyczynia się do dynamicznego rozwoju badań w dziedzinie nauk humanistycznych poprzez umożliwienie szybkiego i łatwego korzystania z nich, ale także zwiększa bezpieczeństwo bezcennych dokumentów archiwalnych.
Na portalu Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej w domenie publicznej udostępniono ponad 1022 jednostki archiwalne. Podczas trwania projektu wykonano ponad 507 536 skanów. Realizacja tak ambitnego zadania była możliwa dzięki pozyskaniu przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie dofinansowania ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Dofinansowanie unijne wyniosło: 7 328 560,43 PLN. Umowę w tej sprawie w listopadzie 2019 roku podpisali ks. prof. dr hab. Wojciech Zyzak, Rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz Ewa Siczek, Dyrektor Departamentu Projektów e–Administracji Centrum Projektów Polska Cyfrowa.
Projekt Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej uzyskał dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Oś priorytetowa: II E-administracja i otwarty rząd; Działanie: 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego; Poddziałanie: 2.3.1 Cyfrowe udostępnienie informacji sektora publicznego ze źródeł administracyjnych i zasobów nauki.
Wartość dofinansowania: 7 328 560,43 PLN
