Co się wydaje (12 września)

Historie niedocenione (Iskry)

Drugi, po Historiach przecenionych, tom esejów znakomitego publicysty. W poprzedniej swej książce Ludwik Stomma zastanawiał się m.in. czy zwycięstwo Greków w bitwie pod Maratonem istotnie zmieniło losy świata antycznego, a oblężenie Alezji, pojmanie i śmierć galijskiego wodza Wercyngetoryksa zakończyło marzenie Galów o niezależności od Rzymu. Dziesięć zdarzeń z historii świata, powszechnie uznanych za momenty zwrotne dziejów militarnych i cywilizacyjnych, w opisie Ludwika Stommy zostało tam ukazanych w innym znaczeniu. Stały się wykreowanymi dla potrzeb polityków i historyków zdarzeniami o małym znaczeniu dla bieżącej chwili i losów zaangażowanych w nich państw i ludzi. Tym razem Stomma działa w odwrotny sposób: przypomina wydarzenia przełomowe w dziejach świata, któe jednak z różnych powodów były pomijane bądź bagatelizowane w opracowaniach i przekazach historycznych.

Oficerowie i dżentelmeni (Erica, Tetragon)

Autor książki w barwny i przystępny sposób przedstawia życie oficerów kawalerii w okresie II RP. Czytelnik może dowiedzieć się, jaka była tajemnica pistoletów słynnego kawalerzysty Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego używanych w honorowych pojedynkach czy też jakie warunki musiała spełniać panna, aby zostać żoną oficera – ile musiała mieć posagu i kiedy dowódca mógł nie wyrazić zgody na ślub swojego podwładnego. Nie mniej interesujące są realia szkolenia oficerów oraz sprawy organizacji wojska i uzbrojenia. W końcu, należy pamiętać, że pojęcie „ułańska fantazja” nie wzięło się znikąd. Dlatego też w pozycji znajdziemy także opisy zabaw i rautów oraz niejeden kawaleryjski sposób na „leczenie” kaca po solidnej zabawie. Prof. Jerzy Eisler pisząc o stereotypowym obrazie oficera Wojska Polskiego stwierdził : „Z jednej strony jest to wizerunek dobrego patrioty i człowieka prawego, dla którego przywiązanie do tradycji i honor miały wyjątkowe znaczenie. Zarazem jest to obraz człowieka o stosunkowo szerokich horyzontach, zawsze eleganckiego, szarmanckiego wobec pań, lojalnego wobec przełożonych i odpowiedzialnego za podwładnych. Ale jest też drugi dość szeroko rozpowszechniony stereotyp oficera kawalerii: skłonnego do różnego rodzaju zabaw i pijatyk, hulaki, kobieciarza, kompana praktycznie zawsze skłonnego „do wypitki i wybitki”. Który z tych wizerunków jest prawdziwy? O tym wszystkim opowiada nader interesująca książka Piotra Jaźwińskiego Oficerowie i Dżentelmeni. Życie prywatne i służbowe kawalerzystów Drugiej Rzeczpospolitej”. Książka ukazuje się pod patronatem portalu Histmag.org – serdecznie zapraszamy do lektury!

Grzesznicy i święci (Promic)

„Ksiądz stulecia” – tak Michaela Seeda nazwał angielski „The Times”. Seed, autor bestsellerowej autobiografii „Dziecko niczyje”, od ponad ćwierć wieku znajduje się w centrum wydarzeń Wielkiej Brytanii i choć o tym nie mówi, jest człowiekiem wpływowym. Dowodem tego są „Grzesznicy i święci”, przepełnione wyjątkowym humorem wspomnienia przywołujące herbatki z królową Elżbietą, spotkania z księżną Dianą czy przyjaźń z premierem Blairem. Jedni go za to potępiają, zazdroszcząc szampańskiego sposobu praktykowania katolicyzmu, inni widzą w nim świętego. Nic dziwnego, że wspomniany „Times” zażądał, aby natychmiast mianowano go biskupem. Seed zbywa te głosy uśmiechem, pozostając skromnym franciszkaninem, przed którym wielcy tego świata bez obaw otwierają serca, a milionerzy... książeczki czekowe. Jego opisy codziennego życia w środowisku kardynała Basila Hume'a oraz Katedry Westminsterskiej są nieporównanie ciekawsze niż wszystkie seriale ukazujące postaci duchownych.

Ochotnik (Wyd. Literackie)

Marco Patricelli, włoski historyk ceniony również ze względu na wybitny talent literacki, opowiada historię rotmistrza Witolda Pileckiego, legendarnego bohatera czasów II wojny światowej. Bohaterski rotmistrz, który dobrowolnie przedostał się do obozu zagłady Auschwitz, gdzie organizował ruch oporu, i skąd zbiegł, by przekazać polskiemu podziemiu raporty o obozie. Przez władze komunistyczne został skazany na karę śmierci i stracony w 1948. Sam autor mówi: „We Włoszech podczas spotkań autorskich często traktowano Ochotnika jako powieść, beletrystykę. Czytelnikom trudno było uwierzyć, że wszystko, co napisałem, jest prawdą opartą na źródłach historycznych”. Autor stara się nie tylko opisać dzieje wybitnego człowieka, ale też opisać jego niezłomny charakter i wielką wrażliwość. Rzetelną historyczną książkę Marca Patricellego czyta się jak najlepszą powieść. Włoscy dziennikarze pisali: „Historia Pileckiego byłaby kompletnie niewiarygodna, gdyby nie to, że jest prawdziwa. Książka Patricellego jest świetnie udokumentowana i znakomicie napisana”.

Dzieci Gułagu (PWN)

Książka przedstawia historie dzieci, których rodziców uznano za „wrogów Związku Sowieckiego” w okresie od jego powstania do śmierci Stalina. Kiedy rodziców aresztowano, tracono, zsyłano do Gułagu – dzieci dzieliły ich los i także cierpiały. Miliony dzieci określanych mianem „społecznie niebezpiecznych” straciło rodziców, domy i dzieciństwo. Ściśle tajne dokumenty z rosyjskich archiwów, pamiętniki i wywiady z ocalałymi pozwalają odpowiedzieć na pytania: jak doszło do takich wydarzeń, kto o nich wiedział i czy ktoś próbował walczyć o ocalenie dzieci? Książka pokazuje także, jak emocje związane z traumą z dzieciństwa przeniosły się na późniejsze życie, przechodząc z ofiar na ich dzieci i wnuki. Ann Applebaum pisząc o książce, stwierdziła: Ważna i wstrząsająca książka, która pokazuje jaskrawy kontrast pomiędzy oficjalną polityką sowiecką wobec dzieci a ich prawdziwymi doświadczeniami.

Marzenie Celta (Znak)

Najnowsza książka Mario Vargasa Llosy pojawi się na polskim rynku wydawniczym już 6 października 2011 nakładem krakowskiego wydawnictwa Znak. Jej głównym bohaterem jest Roger Casement, znajdujący się w celi śmierci. Nie wie, jak skończy się walka o jego życie. W zamknięciu zmaga się z demonami przeszłości. Casement, idealista i charyzmatyczny dyplomata, większość życia spędził w Kongu i Amazonii. To on ujawnił całemu światu okrutną prawdę o bezmyślnych torturach i gwałtach na rdzennych mieszkańcach, jakich dopuszczali się – rzekomo cywilizowani – Europejczycy. Brudny koszmar kolonialnego świata okazał się przekraczać wszelkie granice wyobraźni. Casement jako jedyny zachował w nim honor i czystość. Ale może to tylko pozory? Przecież jednak skazano go na karę śmierci! Co kryją tajemnicze dzienniki odnalezione przez Scotland Yard? Dlaczego wzbudzają tyle kontrowersji? W swojej pierwszej po Nagrodzie Nobla powieści Mario Vargas Llosa dokonuje bezlitosnej wiwisekcji ludzkiej moralności. To, co odkrywa jednocześnie przeraża i fascynuje.

Przed obrazem (Słowo-Obraz-Terytoria)

Książka Georges’a Didi-Hubermana „Przed obrazem” dokonuje gruntownego przewartościowania zasad stojących u podstaw historii sztuki i stawia podwaliny pod jej nową koncepcję. Didi-Huberman rozwija pytanie: jak patrzymy? Według autora, nie tylko za pomocą oczu i spojrzenia. W jego ujęciu widzenie wiąże się z wiedzą, co sugeruje, że oko naiwne nie istnieje, że obrazy obejmujemy również słowami, procesami poznania i myślowymi kategoriami. Sposobów nowej krytyki poznania obrazu szuka Didi-Huberman u Freuda. Akt patrzenia jest u niego dosłownie „otwarty”, to znaczy – jak pisze autor – najpierw rozdarty, potem rozpostarty: między reprezentacją a prezentacją, między symbolem a symptomem, określeniem i nadokreśleniem, a ostatnio – między widzialnością a wizualnością. W ujęciu Didi-Hubermana spokojne, metafizyczne i pozytywistyczne równanie między widzeniem a wiedzą ustępuje miejsca zasadzie niepewności, w której spojrzenie opiera się na „nie-wiedzy”, a obraz wymyka się oku. Tak przedstawiają się, według autora, pryncypia nowej historii sztuki. Zapraszamy do lektury!

Kluczowe decyzje (Akcent)

„Kluczowe decyzje” to niezwykły zapis dwóch kadencji 43. prezydenta USA. George W. Bush zaprasza czytelnika do zaskakująco szczerej podróży po kluczowych decyzjach swojego życia. Towarzyszymy mu m.in. w biurze gubernatora stanu Texas w trakcie „gorączkowej nocy elekcyjnej” w 2000 roku, gdy został wybrany na urząd prezydenta USA, w pierwszych godzinach po największym ataku na Amerykę od czasu Pearl Harbor, w chwilach poprzedzających atak na Irak czy podczas podejmowania historycznych – i niekiedy kontrowersyjnych – decyzji w związku z kryzysem finansowym, huraganem Katrina, wojną w Afganistanie i innymi wydarzeniami, które wpłynęły na oblicze pierwszej dekady XXI wieku. Bush szczerze i bezpośrednio pisze o swoich sukcesach i błędach, ale także osiągnięciach w zakresie reformy systemu edukacji, walki z HIV i AIDS w Afryce i obrony kraju przed kolejnymi atakami terrorystycznymi. Dzieli się z czytelnikami intymnymi szczegółami ze swojego życia osobistego – decyzją o zaprzestaniu picia, odkrywaniem wiary, relacjami z najbliższymi… „Kluczowe decyzje” zaskoczą zarówno zwolenników, jak i krytyków George’a W. Busha. Zmieniają bowiem ocenę jednego z najbardziej brzemiennych w skutki okresów Ameryki oraz człowieka będącego w centrum tych wydarzeń. Książka, która w USA ukazała się 9 listopada 2010 roku, natychmiast stała się bestsellerem. Na szczycie zestawienia „New York Timesa” pozostawała pięć tygodni, osiągając sprzedaż 2 mln egzemplarzy. To aż sześć razy więcej niż wspomnienia Billa Clintona.

Cmentarz w Pradze (Noir sur Blanc)

Czy nasze przekonania, nasza wiedza o świecie i wydarzeniach, obserwacje, które uważamy za własne, są takimi w rzeczywistości? Czy też może się okazać, że są rezultatem nadzwyczaj zręcznej manipulacji prawdziwymi i fałszywymi informacjami? Umberto Eco podczas jednej ze swych konferencji prasowych powiedział kiedyś, że bardziej niż w teorię wierzy w spiskową praktykę dziejów. Była to wypowiedź żartobliwa, ale czy do końca? Ważnym tematem „Cmentarza w Pradze” są „Protokoły Mędrców Syjonu”; jest to literacka wizja ich powstania. Lecz dowiadujemy się także niesłychanych rzeczy o przedziwnych stowarzyszeniach, masonach, jezuitach, karbonariuszach, o słynnych nawróceniach, które zwiodły nawet świętą Teresę z Lisieux, o starożytnym mieście na dnie Jeziora Genewskiego, które badał pewien polski archeolog. A już z pewnością nie zapomnimy epizodu z doktorem Freudem rozprawiającym o psychiatrii w znanej paryskiej restauracji. Restauracje bowiem, kawiarnie, smakowite potrawy, opisy dań, deserów, skrupulatnie układanych menu są tu bardzo ważne. A przy tym wszystkim pamiętajmy, że postacie występujące w „Cmentarzu w Pradze” są autentyczne. Jedynym wyjątkiem jest główny bohater, którego wszakże liczne wyczyny mają wielu naprawdę istniejących sprawców. Podobni do nich stale krążą wśród nas.

Smaki Toskanii (Buchmann)

Toskania to region hojnie wyposażony przez naturę i historię. Znajdziemy tam wszystko: zachwycające sielskie krajobrazy, najpiękniejsze miasta, arcydzieła sztuki i architektury. Spotkamy tam także gościnnych mieszkańców i wspaniałą aromatyczną kuchnię. Przepisy kulinarne nie zmieniają się od wieków i przechodzą z pokolenia na pokolenie. W kuchni toskańskiej dominują mocne, wyraziste zapachy i mało przetworzone produkty. Jej podstawę stanowią naturalne składniki, przez co jest zdrowa i prosta w przygotowaniu. W większości oryginalnych przepisów kulinarnych tego regionu nie podaje się dokładnych ilości składników, więc gotujący może puścić wodze fantazji i przygotować danie, kierując się intuicją i indywidualnym poczuciem smaku. "Smaki Toskanii" to niezwykła książka kulinarna napisana przez Polkę, która od lat mieszka w tym regionie Włoch. Są tu przedstawione najsmaczniejsze i najbardziej typowe potrawy, a także wiele ciekawych informacji o samym regionie i jego mieszkańcach. Piękne wyraziste zdjęcia przedstawiają apetyczne potrawy przyrządzone własnoręcznie przez autorkę. Jak zapewnia Aleksandra Seghi, wszystkie przepisy są bardzo łatwe, a delektowanie się smakiem przyrządzonych własnoręcznie potraw. Smacznego!