„Blizny po rozbiorach” – nowy numer Pomocnika Historycznego POLITYKI

Bela rozszarpywanego sukna – jak upadała Rzeczpospolita

W tym roku przypada 250. rocznica pierwszego z trzech rozbiorów państwa polsko-litewskiego, zapowiedź ostatecznej tragedii. Na początku 1772 r. zawarto w Petersburgu potajemny układ rosyjsko-pruski, 5 sierpnia rosyjsko-prusko-austriacką konwencję rozbiorową, a 18 września trzy dwory notyfikowały Rzeczpospolitej fakt rozbioru, żądając zwołania sejmu dla przeprowadzenia cesji ziem.

W „Potopie” Henryka Sienkiewicza książę Bogusław Radziwiłł tłumaczy Kmicicowi: „Rzeczpospolita to postaw czerwonego sukna, za które ciągną Szwedzi, Chmielnicki, Hiperborejczykowie, Tatarzy, elektor i kto żyw naokoło. A my z księciem wojewodą powiedzieliśmy sobie, że z tego sukna musi się i nam tyle zostać w ręku, aby na płaszcz wystarczyło; dlatego nie tylko nie przeszkadzamy ciągnąć, ale i sami ciągniemy”.

Metafora beli rozszarpywanego sukna przemawia do wyobraźni, jest jednak w jakimś sensie nietrafiona. Materię można zszyć i zacerować, że śladu nie będzie. Z dziejami państw i narodów tak prosto nie ma.  Dlatego najnowszy „Pomocnik Historyczny” poświęcamy nie tylko analizie przyczyn upadku Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Pokazujemy też skutki, nie tylko fizycznego przerwania ciągłości istnienia państwa, niemożności suwerennego decydowania o swych losach, wysiłku materialnego i ludzkiego w dobijaniu się niepodległości, a potem odtwarzaniu państwowości. Niezwykle istotne są też porozbiorowe blizny w mentalności Polaków.

Zapraszamy do lektury, a także do wysłuchania o podkastu pt.  „POLITYKA o historii”, w którym red. Agnieszka Krzemińska porozmawia ze znawcą tematu, prof. dr hab. Tadeuszem Cegielskim. Rozmowa będzie dostępna od 18 sierpnia na polityka.pl/podkasty.

Partnerem wydania jest Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie.

Pomocnik Historyczny POLITYKI „Blizny po rozbiorach” ukaże się w dobrych punktach sprzedaży prasy. Wydanie specjalne liczyć będzie 116 stron, cena: 28,99 zł. Można je będzie kupić także na sklep.polityka.pl

Pomocnik Historyczny POLITYKI: „Blizny po rozbiorach. O przyczynach i skutkach upadku Rzeczpospolitej” zamówicie pod tym linkiem! 

Zobacz też pozostałe publikacje, dostępne w ofercie Wydawnictwa Polityka.