Badania genetyczne pokazują historię indyjskiego systemu kastowego

Karta z tekstem Rigwedy, najstarszego indoaryjskiego zabytku literackiego (domena publiczna).

Przeprowadzone na szeroką skalę badania genetyczne pozwalają ustalić moment ważnej zmiany w społeczeństwie indyjskim, jaką było ustanowienie systemu kastowego. Badacze od dawna wiedzieli, że ludność Indii pochodzi do dwóch społeczności. Podział ten widać przede wszystkim w odmiennych tradycjach rolnictwa i językach: używanych na północy indoeuropejskich hindi i sanskrycie oraz niezwiązanych z nimi tamilskim i telugu. Nie wiadomo było jednak, kiedy społeczności te przestały zawierać ze sobą małżeństwa mieszane.

Badania nad tym zagadnieniem rozpoczął David Reich z Harvardu, który wcześniej udowodnił, że ludzie mają w sobie geny Neandertalczyków. We współpracy z naukowcami z Hadrajbadu ustalił on, że społeczności zawierały ze sobą związki od 4200 do 1900 lat temu, jednak wyraźnie zaprzestały związków 2000 lat temu, w związku z ustanowieniem systemu kastowego. Przebadano 371 ludzi z 73 grup etnicznych, ważnym źródłem okazała się także Rigweda, której najstarsze części, w przeciwieństwie do nowszych, nie zawierają żadnych informacji o systemie kastowym.

Spencer Wells, będący szefem Projekty Genograficznego National Geographic, powiedział: Ważną wiadomością jest to, że większość stratyfikacji w Indiach powstała w ciągu ostatnich kilku tysięcy lat, w okresie, w którym pojawiły się języki indoeuropejskie. Trwa duża debata nad tym jak to się zdarzyło. Badacze uważają, ze nie ma to związku z inwazją nowej kultury, ale z powstaniem kulturalnej bariery, która doprowadziła do podziału grup. Współpracująca z Reichem przy projekcie Priya Moorjani z Harvardu powiedziała: Dzisiaj każdy ma w sobie geny obydwu grup, zmienia się tylko procentowy udział. Wcześniejsze badania z 2009 roku potwierdziły, ze grupa północna pochodziła z Kaukazu i Bliskiego Wschodu, południowa zaś była spokrewniona z mieszkańcami Andamanów (archipelagu położonego na Oceanie Indyjskim między Indiami a Azją Południowo-Wschodnią). Najbardziej oddzielone plemiona pochodzą od obydwu grup.

Reich bada związek tak długiego rozdzielenia z podatnością na rzadkie choroby genetyczne. Współautor badań Kumarasamy Thangaraj zauważył, że jest to o tyle ważne, że do kasty jest się przywiązanym od urodzenia, przez stulecia zaś małżeństwa mieszane były zakazane. Do medycyny należy dokumentowanie i charakteryzowanie tego – dodał Reich. Znajdujący się poza systemem pariasi („niedotykalni”) są dyskryminowani do dzisiaj, pomimo przeciwdziałających temu ustaw rządowych.

Zapisz się za darmo do naszego cotygodniowego newslettera!

Źródła: archaeology.org, articles.timesofindia.indiatimes.com, boston.com, cell.com, deccanchronicle.com, healthline.com, livescience.com, nbcnews.com.

Zobacz też:

• Ajodhja 1992: świątynia historii, ruiny pokoju
• Babur – zdobywca Indii
• Biała perła zrodzona z miłości — Tadź Mahal
• Możliwości archeologii w badaniu religii na Półwyspie Indyjskim

Redakcja: Tomasz Leszkowicz