Andrzej Niwiński – „Hieny i lotosy” (informacja)

Ich czas przypadł na szczególnie burzliwy odcinek dziejów, obejmujący miedzy innymi okres, który można porównać do „stanu wojennego”, wprowadzonego przez kilku generałów w celu przywrócenia porządku po tragicznej w skutkach wojnie domowej, która wstrząsnęła posadami ówczesnego państwa egipskiego. Działo się to wszystko mniej więcej w latach 1082-1070 przed Chrystusem, w czasach króla Ramzesa XI, a także arcykapłana (i króla) Herhora.

Obie te postacie już się raz pojawiły w polskiej literaturze: Bolesław Prus umieścił w tym okresie akcję Faraona. Trzeba jednak mieć świadomość, że tamto wspaniałe dzieło było powieścią o mechanizmach władzy i dotyczyło sytuacji Polski u schyłku XIX wieku. Starożytny Egipt dostarczył tam tylko dekoracji, a jego obraz w Faraonie daleko odbiega od realiów historycznych czasów Ramzesa i Herhora. Hieny i lotosy mają inny zamysł. Tak się złożyło, że Autor od blisko 40 lat bada różne grupy zabytków pochodzących właśnie z tamtego okresu, a ta powieść jest próbą jego rekonstrukcji. Prawdziwy obraz wydarzeń, który jest wynikiem tych badań, stanowi tu tło. Na nim rozgrywają się dramatyczne losy bohaterów, ożywionych z pełnym szacunkiem dla kulturowej rzeczywistości Egiptu w XI wieku p. n. e. Ten szacunek każe ukazywać ich życie na co dzień i od święta, na podstawie oryginalnych źródeł, ale sprawia też, że imiona, nazwy geograficzne czy miary i wagi są podane zgodnie z używanymi właśnie wtedy. Dlatego ani razu nie padają tu nazwy: Egipt, Nil czy Teby, bo są one o wiele późniejsze. Powieść jest skierowana do wszystkich, niezależnie od ich wiedzy o Egipcie. W sytuacjach, kiedy – zdaniem Autora – Czytelnik mógłby potrzebować pomocy, u dołu strony pojawia się krótkie wyjaśnienie. Pełniejsze informacje dotyczące różnych egipskich nazw własnych można też odnaleźć w dołączonych na końcu wykazach.

Zapraszając na tę wycieczkę w czasie do starożytnego Egiptu sprzed około 3100 lat Autor ma nadzieję, że po jej zakończeniu Czytelnik będzie rozumieć faraońską kulturę lepiej, niż pozwalają na to szkolne podręczniki, a może też poczuje więź z ludźmi tamtej epoki. W ich życiu bowiem, mimo upływu tysiącleci możemy rozpoznać całkiem aktualne problemy naszych czasów.

O Autorze:

Profesor Andrzej Niwiński (ur. 1948) jest uczniem prof. Kazimierza Michałowskiego. Pracuje w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizując się w problemach egipskiej historii, religii i ikonografii, głównie z okresu Nowego Państwa i 21 dynastii (XVI - XI w. p. n. e.). Kieruje archeologiczną Misją Skalną w Deir el-Bahari (Górny Egipt, Luksor).

Jest polskim przedstawicielem w Radzie Międzynarodowego Stowarzyszenia Egiptologów oraz prezesem Stowarzyszenia Miłośników Egiptu „Herhor” (organizacja pożytku publicznego, KRS 45096).