5 najciekawszych propozycji wydawniczych IPN na wiosnę

1.) „Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945”

red. Tomasz Domański i Edyta Majcher-Ociesa, Kielce–Warszawa 2019, 296 s., ISBN: 978-83-8098-838-5

W badaniach historycznych na temat polityki okupacyjnej Rzeszy Niemieckiej na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej istotną rolę odgrywają różne aspekty aktywności tzw. policji granatowej, powołanej przez Niemców do życia na terenie Generalnego Gubernatorstwa w grudniu 1939 r. Tych zagadnień dotyka również oddawany do rąk Czytelników tom zatytułowany: Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945, pod redakcją Tomasza Domańskiego i Edyty Majcher-Ociesy. Jest on pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez IPN w grudniu 2016 r. W poszczególnych artykułach badacze poruszają szereg węzłowych zagadnień związanych z powstaniem i działalnością policji granatowej w latach 1939–1945 aż do opisu losów funkcjonariuszy po zakończeniu II wojny światowej. Między innymi Maciej Korkuć porusza kwestie państwowo prawnego usytuowania granatowej policji oraz jej funkcjonowania w ramach niemieckiej Ordnungspolizei w czasie wojny. Sebastian Piątkowski pochyla się nad wizerunkiem „granatowych” policjantów w niemieckiej polskojęzycznej prasie okupacyjnej. Tomasz Domański analizuje natomiast zadania i działania policji granatowej na terenie Kreishauptmannschaft Kielce.

Książkę „Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945” możesz zamówić TUTAJ.

2.) „Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951–1952”

tom 3, wstęp, wybór i opracowanie Witold Wasilewski, przełożył Wacław Jan Popowski, Warszawa 2020, 816 s., ISBN: 978-83-8098-829-3

Celem publikacji jest przybliżenie czytelnikom dokumentów i przesłuchań świadków zeznających przed specjalną komisją śledczą Kongresu amerykańskiego, która w latach 1951–1952 zajmowała się zbrodnią katyńską. Zamieszczono w niej zeznania wyjątkowych świadków związanych ze zbrodnią katyńską, między innymi członków komisji lekarskiej, która w 1943 roku była obecna podczas ekshumacji w Lesie Katyńskim, szefa wywiadu amerykańskiego czy amerykańskiego ambasadora w Moskwie z czasów odkrycia mogił w Lesie Katyńskim. Edycja IPN obejmuje przesłuchania świadków i większość dowodów rzeczowych, po raz pierwszy prezentując polskim czytelnikom cały unikatowy materiał zgromadzony przez amerykańskich kongresmenów.

Trzeci tom polskiej edycji dorobku dochodzenia Specjalnej Komisji Śledczej do Zbadania Faktów, Dowodów i Okoliczności Mordu w Lesie Katyńskim. Powołana przez Izbę Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych 18 września 1951 r. komisja, na której czele stał Ray Madden, przeprowadziła szeroko zakrojone śledztwo. Jego wyniki podsumowała w raporcie złożonym 22 grudnia 1952 r.

Głównym celem tej części obrad komisji Maddena było wyświetlenie amerykańskich konotacji sprawy katyńskiej. Przesłuchania i inne czynności podejmowane w tym okresie miały pozwolić na zbadanie postępowania rządu amerykańskiego z raportami dotyczącymi mordu na polskich oficerach w Lesie Katyńskim i polityki amerykańskiej wobec Związku Sowieckiego. Końcowe prace komisji zostały formalnie określone przez kongresmenów jako druga faza dochodzenia, w odróżnieniu od fazy pierwszej, mającej na celu wskazanie sprawcy zbrodni katyńskiej i zrekonstruowanie jej szczegółowych okoliczności.

Książkę „Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951–1952” możesz zamówić TUTAJ.

3.) Daniel Gucewicz, „Kalwaryjska rebelia. Z historii wybranych sanktuariów Pomorza Gdańskiego w okresie Polski ludowej”

Gdańsk‒Warszawa 2020, 368 s., ISBN: 978-83-8098-809-5, Publikacje gdańskiego oddziału IPN: tom 76

Na Pomorzu Gdańskim od stuleci panowała głęboko zakorzeniona tradycja pielgrzymowania do miejsc świętych. Po II wojnie światowej nieuchronnie musiała się ona skonfrontować z systemem komunistycznym, dążącym do laicyzacji i ateizacji polskiego społeczeństwa, co oznaczało również walkę z publicznymi przejawami religijności.

Z punktu widzenia władz szczególnym zagrożeniem były doroczne odpusty przyciągające tysiące osób, organizowane w sanktuariach kaszubsko-pomorskich: w Świętym Wojciechu, Piasecznie, Sianowie, Swarzewie, Wejherowie, Wielu i Matemblewie. Zdaniem wrogów Kościoła, duchowieństwo wykorzystywało owe uroczystości do buntowania wiernych przeciw nowemu porządkowi.

Książka przedstawia różne oficjalne inicjatywy i działania skierowane przeciwko owej „kościelnej rebelii”. Mimo dużego nakładu środków władze nie zdołały jednak trwale ograniczyć ruchu pątniczego ani zmniejszyć siły oddziaływania wspomnianych miejsc.

Książkę „Kalwaryjska rebelia. Z historii wybranych sanktuariów Pomorza Gdańskiego w okresie Polski ludowej” możesz zamówić TUTAJ.

4.) Krzysztof Kaczmarski, „Nie tylko Rothesay. Oficerskie obozy izolacyjne oraz obóz dyscyplinarny dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii (1940–1943)”

Rzeszów–Warszawa 2020, 320 s., ISBN: 978-83-8098-813-2

Tematem książki jest historia osławionych „obozów generała Sikorskiego” na Wyspach Brytyjskich w latach 1940–1943. Rozdział pierwszy, najobszerniejszy, poświęcony jest Zgrupowaniu Oficerów Nieprzydzielonych/Samodzielnemu Obozowi Oficerskiemu/Stacji Zbornej Oficerów w Rothesay. Omówiono w nim okoliczności utworzenia tego ośrodka w sierpniu 1940 r., jego organizację, warunki życia oficerów i wielokrotnie podejmowane próby reorganizacji – zwłaszcza tę z marca 1941r. – oraz przyczyny likwidacji placówki w końcu 1943 r. Autor starał się także ustalić przybliżoną liczbę oficerów, którzy w latach 1940–1943 przeszli przez obóz w Rothesay. W rozdziale drugim przedstawiono historię Podobozu/Obozu Oficerskiego w Tighnabruaich, w trzecim zaś – dzieje owianego ponurą sławą obozu dyscyplinarnego dla żołnierzy PSZ mieszczącego się najpierw w Kingledoors (od września 1940 r.), później w Shinafoot (od listopada 1940 r.) i wreszcie (od końca maja 1941 r. Do likwidacji pięć miesięcy później) w Abernethy.

Uzupełnienie opracowania stanowi dwadzieścia dokumentów zamieszczonych w aneksie. Są to przede wszystkim rozkazy, plany i sprawozdania dotyczące funkcjonowania wspomnianych obozów, a także lista z nazwiskami 705 oficerów przewidzianych do przeniesienia do obozu w Rothesay, którą szef Sztabu Naczelnego Wodza płk Tadeusz Klimecki przekazał 4 listopada 1940 r. dowódcy I Korpusu Polskiego gen. Marianowi Kukielowi, oraz sporządzony przez autora – zapewne niekompletny – obejmujący siedemdziesiąt nazwisk wykaz oficerów, którzy w latach 1940–1942 trafili do obozu w Tighnabruaich.

Książkę „Nie tylko Rothesay. Oficerskie obozy izolacyjne oraz obóz dyscyplinarny dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii (1940–1943)” możesz zamówić TUTAJ.

5.) „Światowe harcerstwo. Związek Harcerstwa Polskiego na obczyźnie w latach 1918-2018. Studia, szkice i materiały”

Redaktor naukowy Marek Wierzbicki; współpraca redakcyjna Teresa Szadkowska-Łakomy i Jagoda Kaczorowska, Lublin–Warszawa 2018, 336 s., ISBN: 978-83-8098-773-9

W ostatnim stuleciu harcerstwo odegrało poważną rolę w podtrzymywaniu polskiej świadomości narodowej, co było szczególnie widoczne i ważne na emigracji. W latach 1918–2018 w najważniejszych ośrodkach emigracyjnych działały drużyny harcerskie, które krzewiły patriotyzm wśród młodszych pokoleń emigrantów. Szczególne zasługi ma pod tym względem – powstały w 1946r. – Związek Harcerstwa Polskiego działający poza granicami Kraju, który działa nieprzerwanie aż do czasów współczesnych. Jego struktury znajdują się w najważniejszych skupiskach polonijnych na świecie, a zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie, Argentynie, Australii i Francji. Niniejsza książka – jako pierwsza – przybliża konteksty i warunki harcerskiej służby w tych krajach, uświadamiając rangę harcerskiego wychowania w tak specyficznych warunkach.

Książkę „Światowe harcerstwo. Związek Harcerstwa Polskiego na obczyźnie w latach 1918-2018. Studia, szkice i materiały” możecie zamówić TUTAJ.

Zobacz także pozostałe nowości wydawnicze IPN na stronie: LINK.

Polecamy również pozostałe książki, które Instytut Pamięci Narodowej ma w swojej ofercie.