5 najciekawszych nowości w Księgarni Odkrywcy w listopadzie

1.) J. Puchalska, Kresowi Sarmaci

Wielkie talenty, gorące uczucia, pasjonaci, wojownicy, oryginałowie. Zasady, których nigdy nie łamano. Czternaście opowieści z barwnego świata Kresów dawnej Rzeczpospolitej. Z krainy, która dla nas jest już tylko legendą. Dla nich była Ojczyzną.

Jak szlachcic Walicki księcia węgierskiego w karty ograł i jak handel dziełami sztuki szulerką maskował. Jak dowódcę powstania Zygmunta Sierakowskiego generał-gubernator, owszem, nie rozstrzelał, ale powiesił. Jak ziemianin Woyniłłowicz kościół fundował. Ale w stylu takim, co się go na cerkiew przerobić nie da. Jak Tatarzy kresowi za króla polskiego się w meczetach modlili. Haremów zaś nie trzymali, bo i z jedną kobietą trudno czasem dojść do ładu.

I wiele, wiele innych…

2.) S. Weidenkopf, Chwała krucjat

Znakomicie napisana, obalająca rozpowszechnione mity historia zbrojnych wypraw, mających na celu odzyskanie chrześcijańskich ziem zagrabionych przez muzułmanów.

Wyprawy krzyżowe należą do najbardziej zafałszowanych i źle rozumianych wydarzeń w historii Kościoła. Ich obraz w masowej, ukształtowanej przez media, książki i filmy, wyobraźni jest przesycony ciemnymi barwami, a odpowiedzialność za krucjaty należy do standardowego katalogu oskarżeń wobec Kościoła. Tyle że, jak udowadnia autor Chwały krucjat, współczesne badania naukowe jednoznacznie wskazują, że ów obraz niewiele ma wspólnego z rzeczywistością.

Steve Weidenkopf postawił sobie za cel ukazanie prawdziwej, opartej na najnowszych ustaleniach badaczy, historii krucjat. Prezentuje te wyprawy w ich historycznym kontekście, pokazując to, czego możemy krzyżowcom zazdrościć i co stanowi rzeczywistą chwałę krucjat. Nie oznacza to bynajmniej wybielania tego, co było w nich niegodziwe, złe czy zbrodnicze. Autor nie tworzy wyidealizowanej laurki, lecz przedstawia rzeczywiste historie mężczyzn i kobiet z krwi i kości, którzy kierowali się w swoich wyborach szczerą wiarą i wartościami, nie wahając się dla nich porzucić swego komfortu i zaryzykować życia.

Chwała krucjat to przedstawiona w żywy i absorbujący sposób opowieść o dramatycznych losach krzyżowców, o bohaterach i łotrach, bitwach i oblężeniach, intrygach i cudach, o wydarzeniach, które, choć oddalone od nas o stulecia, wpływają na los świata do dzisiejszego dnia.

3.) M. Replewicz, Oczko się odlepiło temu misiu... Biografia Stanisława Barei

Żaden polski reżyser nie ma na swoim koncie tylu filmów określanych mianem „kultowe”, co Stanisław Bareja. Któż nie pamięta „Misia”, serialu „Alternatywy 4”, „Zmienników”, czy „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz. Tylko Stanisław Bareja potrafił tak brawurowo pokazać absurdy PRL-u. Ilość cytatów, które jego filmy wprowadziły do potocznej polszczyzny dogania powoli „Wesele” Wyspiańskiego.

Uwielbiany przez widzów. Niszczony przez władzę. Wyszydzany przez „kolegów”. Jego życie nie było komedią, tylko nieustannym pasmem zmagań. Za realizację filmów i upartą wierność poglądom reżyser zapłacił własnym zdrowiem. Od lat 70. uczestniczył w działaniach demokratycznej opozycji. Na piedestał króla polskiej komedii wyniesiono go dopiero pośmiertnie. Pod niepozorną powierzchownością kryła się błyskotliwa inteligencja, odwaga i rzadka wśród filmowców uczciwość ukryta w ironicznym dystansie do świata.

W książce znajdziemy zdjęcia, niepublikowane dokumenty oraz relacje przyjaciół reżysera. Król z „krainy uśmiechu”, Mistrz Krzywego Zwierciadła powraca!

4.) J. R. R. Tolkien, Beowulf. Przekład i komentarz

J.R.R. Tolkien przetłumaczył „Beowulfa”, staroangielski poemat z ok. VIII w., a spisany prawdopodobnie na początku XI w., w 1926 roku, kiedy miał 34 lata. Wracał do tego przekładu później, nanosząc pośpieszne poprawki, lecz nigdy nie brał pod uwagę jego publikacji. Podjął się jej teraz Christopher Tolkien. Przekładowi towarzyszy pouczający komentarz autora do samego poematu w formie wykładów wygłoszonych w Oksfordzie w latach trzydziestych XX w., rzucających także światło na proces tłumaczenia. Wykłady te dowodzą niezwykłej swobody, z jaką Tolkien poruszał się po ówczesnej literaturze i historii.

Autor przekładu „Beowulfa” poświęca wiele uwagi szczegółom i realiom epoki, które nadają jego wizji bezpośredniości i jasności. Zupełnie jakby wszedł do tej wyobrażonej przeszłości i stał obok Beowulfa oraz jego wojowników, kiedy po zejściu na ląd w Danii strząsali kolczugi, był świadkiem jego narastającego gniewu, kiedy Unferth się z nim drażnił, albo jakby sam ze zdumieniem podnosił wzrok na straszliwą rękę Grendela umieszczoną nad drzwiami Heorotu. Wykłady te dowodzą także szerszego spojrzenia Tolkiena na kontekst literacki „Beowulfa” oraz tematy poruszane w poemacie, np. historii ze smokiem nie traktuje jak kolejnej bajki o ukrytym skarbie, lecz zwraca uwagę na jego związek z wcześniejszymi, pogańskimi czasami i otaczającą go atmosferę tragedii, analizuje współistnienie w poemacie elementów pogańskich i chrześcijańskich czy objaśnia subtelności zawartej w nim ironii oraz rozplątuje dynastyczne zawiłości.

Christopher Tolkien dołączył do przekładu i komentarza napisaną przez ojca (także w języku staroangielskim) „cudną opowieść”, pokazującą, jak mogłaby wyglądać historia Beowulfa jako ludowa opowiastka, pozbawiona wszelkich naleciałości ideologicznych i historycznych.

5.) Drogi Polaków do niepodległości. W 150 rocznicę powstania styczniowego (praca zbiorowa)

Niniejsza praca o zbiór studiów i materiałów historycznych, który jest pokłosiem międzynarodowej konferencji naukowej, która została zorganizowana w kwietniu 2013 roku przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz Instytut His-torii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Tematyka książki została poświęcona problematyce dążeń niepodległościowych Polaków w XIX stuleciu, w tym ruchom spiskowym, postawom indywidualnym i zbiorowym wobec sprawy niepodległości Polski, dziejom powstania styczniowego oraz emigracyjnym i zesłańczym losom Polaków w dobie popowstaniowej.

Zawarte w tomie studia i materiały, autorstwa polskich, rosyjskich, litewskich i białoruskich historyków, prezentują najnowszy stan badań nad problematyką niepodległościowych dążeń Polaków w XIX stuleciu.