10 miejsc na ziemi łęczycko-sieradzkiej, które warto zobaczyć!
Łęczyca: na ziemi diabła Boruty
Łęczyca, dziś średniej wielkości miejscowość niedaleko Łodzi, była kiedyś stolicą ziemi łęczyckiej. Nad jej centrum dumnie wznosi się rekonstrukcja średniowiecznego zamku. Podupadać zaczął on jeszcze pod koniec XV wieku i pomimo prób odbudowy doznał zbyt poważnych uszkodzeń w czasie potopu szwedzkiego, aby myśleć o jego renowacji. Jeszcze przed drugą wojną światową stały tu resztki dawnej zabudowy zamkowej; dopiero po wojnie zdecydowano się przywrócić jej dawną świetność. Dziś budowla składa się z baszty, Domu Nowego i wieży bramnej. W podziemiach zamku mieszkać miał słynny figlarz i psotnik diabeł Boruta.
Zamek w Łęczycy (fot. Chrumps, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Ten sam Boruta pozostawić miał swoje diabelskie ślady w pobliskiej kolegiacie w Tumie. Jej dzieje wiążą się z początkami Państwa Polskiego. Charakterystyczna romańska zabudowa, podobnie jak w przypadku łęczyckiego zamku, jest jednak powojenną rekonstrukcją, gdyż we wrześniu 1939 roku kolegiata doznała poważnych uszkodzeń. Ze względu na wczesnopiastowskie pochodzenie postanowiono ją odbudować. Dziś góruje nad równiną, przypominając dawną świetność tumskiego grodu.
Uniejów: historia i nowoczesność
Wznoszący się nad Wartą gród uniejowski był do niedawna jednie małym, acz urokliwym miasteczkiem, do którego turystów przyciągał tutejszy zamek – dawna siedziba arcybiskupów gnieźnieńskich. Dziś Uniejów to nowoczesne uzdrowisko, gdzie historia doskonale się łączy ze współczesnością, podobnie jak walory geotermiczne z dziedzictwem. Po tym jak odkryto tutaj ciepłe źródła mające ogromne zalety lecznicze, dzięki funduszom unijnym udało się zbudować kompleks basenów, z którego chętnie korzystają nie tylko mieszkańcy Łodzi, ale także przybysze z całego kraju. Wspaniale wykorzystano też pobliski zamek: wraz z parkiem jest miejscem spacerów i wypoczynku, czasem staje się również doskonałym plenerem dla wielu sesji ślubnych. Nieopodal znajduje się historyzujący drewniany kasztel średniowieczny, skansen podłódzkich wsi, a także… wioska indiańska. W Uniejowie nie można się nudzić.
Zamek w Uniejowie (fot. Chrumps, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Pabianice: miasto dwóch twarzy
Zaledwie kilka kilometrów od Łodzi leży miejscowość Pabianice, jedno z największych miast regionu. Obok zabudowy pofabrycznej, typowej dla aglomeracji łódzkiej, znaleźć tutaj można renesansowy dwór kapituły krakowskiej; na jego tyłach rozciąga się piękny, odnowiony park im. Juliusza Słowackiego. Naprzeciwko wznosi się XVI-wieczny kościół pw. św. Mateusza. To w nim miał doznać objawienia św. Maksymilian Maria Kolbe, który młodość spędził właśnie w grodzie nad Dobrzynką.
Dwór Kapituły Krakowskiej w Pabianicach (fot. Mariusz Rzepkowski, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 2.5). Miłośnicy nekropolii odnajdą tu także pożydowski kirkut z zachowanymi polichromiami oraz wspaniałe stare cmentarze katolicki i protestancki ze zdobnymi nagrobkami z XIX wieku. Osoby darzące sentymentem zabytki PRL-owskie zaprosić można na Stary Rynek, gdzie stoi pomnik Bojowników o Wyzwolenie Społeczne i Narodowe – polityka historyczna Polski Ludowej w pigułce.
Kup e-booka „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć”:
Dostępna jest także druga część e-booka!
Wieluń: z historią na TAK
Ziemia wieluńska, chociaż wchodziła w skład województwa sieradzkiego, uwielbiała podkreślać swoją odrębność i wyjątkowość. Tak jest do dziś. Historia lokalna jest przez miejscowe władze otaczana szczególną troską. Jeszcze kilka lat temu tutejszy samorząd stoczył batalię o przypomnienie Polakom, że pierwsze pociski drugiej wojny światowej nie spadły na Westerplatte, ale właśnie na Wieluń. Obecnie rozwija się także inicjatywa związana z przypomnieniem, że przez te okolice mógł iść szlak bursztynowy. W samym Wieluniu warte zobaczenia są pozostałości po dawnych murach miejskich oraz zabudowa centrum miasta. W okolicy natomiast roi się od drewnianych dworków szlacheckich, które ucieszą oko niejednego wielbiciela Sarmacji.
Brama Krakowska i ratusz w Wieluniu – zdjęcie pochodzi z 2007 roku, według informacji od naszego czytelnika ratusz ma dziś barwę beżową (fot. Piotr Torchała Badyl4325, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Chełmno nad Nerem: czarna strona dziejów
Chełmno nad Nerem to miejscowość, gdzie znajdują się pozostałości po jednym z pierwszych niemieckich obozów zagłady na ziemiach polskich. Pierwsze masowe egzekucje przeprowadzano tam jeszcze przed konferencją w Wannsee, na której przypieczętowano los europejskich Żydów. Miejsce na obóz wybrano nieprzypadkowo. Oddalone od dużych skupisk miejskich, pośród lasu, a jednocześnie w pobliżu szlaków kolejowych – było doskonałe do stosowania nieludzkich praktyk. Tu mieli ginąć Żydzi przywożeni z Łodzi i z jej okolic; zginęło tam też prawdopodobnie około pięciu tysięcy Romów. W początkowej fazie istnienia obozu ludzi duszono spalinami od samochodów. Według miejscowej legendy w miejscach, gdzie rozsypywano prochy, trawa ma charakterystyczny białawy kolor.
Pomnik upamiętniający niemiecki obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem (fot. Lestat (Jan Mehlich), opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Piotrków Trybunalski: miasto sejmów
Piotrków Trybunalski, choć nie jest może najbardziej znanym polskim miastem, to w dziejach odegrał niebagatelne znaczenie: to tu rozpoczęła się historia polskiego parlamentaryzmu, a tutejszy zamek był świadkiem niejednej batalii sejmowej okresu staropolskiego. Dziś w Piotrkowie oglądać możemy dawną zabudowę rynkową z zachowanym kościołem ojców jezuitów oraz wspaniałym kościołem pw. św. Jakuba Apostoła. Tutaj też znajduje się kościół i klasztor bernardynów, z cudownym obrazem Matki Boskiej Piotrkowskiej. Wielbiciele staropolszczyzny mogą zaś odwiedzić Zamek Królewski, a w zasadzie wysoką, renesansową wieżę mieszkalną. To tam odbywały się sejmy, tam też zapadały najważniejsze decyzje doby ostatnich Jagiellonów. Tropicielom kultury żydowskiej polecić można odwiedzenie Małej i Dużej Synagogi, które są pozostałością po piotrkowskich Żydach.
Kościół św. Jakuba w Piotrkowie Trybunalskim (fot. Singdrossel, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland). Sulejów: między cystersami a Jagiełłą
Opactwo cysterskie w Sulejowie to jeden z najwspanialszych w Polsce obiektów tego typu. Jego obwarowana zabudowa, kościoły i budynki gospodarcze do dziś zachwycają swoim urokiem. Zaletą tego miejsca są też dobrze zachowane mury obronne z fortyfikacjami z różnych okresów istnienia opactwa. Klasztor fundowany miał być przez Kazimierza Sprawiedliwego, który w tych okolicach podobno oddał się polowaniu. Kiedy zabłądził w czasie burzy, z opresji uratować go miało dwanaście lwów, a głos z nieba nakazał mu wybudować w miejscu zagubienia kościół. Na pamiątkę tego wydarzenia w tutejszej świątyni umieszczono dwanaście rzeźb królewskich zwierząt. Inna z legend mówi o tym, że w opactwie przed bitwą pod Grunwaldem przebywał Władysław Jagiełło, a na jednej z kolumn przy portalu u wejścia do sulejowskiej bazyliki rycerze ostrzyć mieli swoje miecze.
Opactwo w Sulejowie (fot. Anwar2, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported). Kup e-booka „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć”:
Dostępna jest także druga część e-booka!
Piłem w Spale, spałem w… Inowłodzu
Spała to nie tylko raj dla wielbicieli lasów, spokoju i lekkiej atletyki (tu bowiem znajduje się centrum przygotowań olimpijskich), ale także ciekawe miejsce dla historyków. Na przełomie XIX i XX wieku była to miejscowość wypoczynkowa, a okoliczne lasy słynęły z łowów. Miał w nich polować między innymi car Rosji Mikołaj II. Po pierwszej wojnie światowej w Spale mieściła się rezydencja prezydentów II Rzeczypospolitej. Zabytkowy pałacyk prezydencki został jednak zniszczony przez Armię Czerwoną po jej wkroczeniu na te tereny w 1945 roku. Z dawnych zabytków pozostał jedynie drewniany kościółek łowiecki oraz pomnik żubra – symbolu Spały.
Drewniany kościół myśliwski w Spale (fot. Centymetr, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Miłośników dawniejszej historii zaprosić należy do leżącego nieopodal Inowłodza. Znajduje się tam rekonstrukcja romańskiego kościoła pw. św. Idziego, który prawdopodobnie ufundował jeszcze Władysław Herman. Tuż obok wznoszą się natomiast mury zamku Kazimierza Wielkiego. Twierdza długo pozostawała w ruinie, na początku XXI wieku podjęto jednak próbę przywrócenia jej świetności. W przyszłości w odtworzonym zamku mają się mieścić biblioteki i lokalne muzea. Okolice Spały zadowolą także wielbicieli drugiej wojny światowej. Można ich zaprosić do Konewki, gdzie znajdują się dostępne do zwiedzania poniemieckie schrony kolejowe.
Karsznice i Zduńska Wola
Ziemia łódzka to także tradycje kolejnictwa. Z nimi związane są zduńskowolskie Karsznice. Na terenie dawnej parowozowni stoi skansen parowozów i pojazdów szynowych. Zobaczyć tam można pociągi, które kiedyś rządziły na polskich torach, każdego dnia przewożąc setki podróżnych. Jest to szczególna gratka dla dzieci. Po zwiedzeniu skansenu można udać się zaś do centrum Zduńskiej Woli, aby zobaczyć drewniany dom, w którym urodził się św. Maksymilian Maria Kolbe, oraz wystawę mu poświęconą.
Lokomotywa Ty42-9 prezentowana w Skansenie Taboru Kolejowego w Karsznicach (fot. Chrumps, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported). Zamek w Oporowie
Mały, acz urokliwy gotycki zameczek – należący kiedyś do rodu Oporowskich herbu Sulima – jest jednym z najpiękniejszych zabytków ziemi łódzkiej. Znajduje się na terenie wspaniałego parku i cieszy oko niejednego konesera sztuki i historii. Dzisiaj w zamkowych wnętrzach można oglądać wystawy poświęcone dawnym siedzibom szlacheckim oraz kulturom średniowiecznej i nowożytnej. Dobrze zachowana zabudowa pozwala wczuć się w klimat minionych niewielkich zamków rycerskich.
Zamek w Oporowie (fot. Semu, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International). 
