1 września 2021 - obchody 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej

Polscy oficerowie po kapitulacji Westerplatte, 7 września 1939. Od lewej: chor. Edward Szewczuk, por. Stefan Grodecki, kpt. Mieczysław Słaby, kpt. Franciszek Dąbrowski, ppor. Zdzisław Kręgielski

Zobacz także:

• II wojna światowa rozpoczęła się w Tczewie - rozmowa z Kazimierzem Ickiewiczem
• Niemcy mocno zlekceważyli potencjał Westerplatte
• Spacerem po Westerplatte

Obchody 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej: Program

Główne wydarzenia 1 września

Uroczystości w Wieluniu

1 września 2021 roku w Wieluniu (woj. łódzkie) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda weźmie udział w obchodach 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

• godz. 4.30 - Uroczystość upamiętniająca wybuch II wojny światowej (plac Legionów). Planowane jest wystąpienie Prezydenta RP.
• godz. 5.55 - Złożenie wiązanki pod pomnikiem upamiętniającym zbombardowaną synagogę (ul. Sienkiewicza)
• godz. 6.05 - Złożenie wieńca pod pomnikiem upamiętniającym nalot bombowy na wieluński szpital pw. Wszystkich Świętych 1 września 1939 roku (ul. J. Piłsudskiego)

Uroczystości na Westerplatte

W uroczystościach organizowanych na Westerplatte o godz. 4.45 weźmie udział Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej.

• godz. 4.45 – uroczystości państwowe pod pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte;
• godz. 12.00 – na placu Obrońców Poczty Polskiej uroczysta Msza św. w intencji poległych pocztowców;
• godz. 16.30 – prezentacja dr. Karola Nawrockiego, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorza Berendta Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Stan zaawansowania prac w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, sala konferencyjna im. Jana Olszewskiego na poziomie -3. Streaming w mediach społecznościowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku;

Wydarzenia towarzyszące:

• godz. 9.00 – delegacja IPN Gdańsk weźmie udział w uroczystości pod tablicą upamiętniającą harcmistrza Jana Ożdżyńskiego (budynek Dyrekcji Kolei, ul. Dyrekcyjna 2–4). Harcmistrz Jan Ożdżyński jest prawdopodobnie pierwszą ofiarą II wojny światowej w Gdańsku. W latach 1937–1939 pracował w Wolnym Mieście Gdańsku. Aktywnie działał w Gdańskiej Chorągwi ZHP, pełnił także funkcję referenta Polskiej Rady Sportowej. Ta ostatnia była przykrywką dla działających w Wolnym Mieście Gdańsku w konspiracji struktur Związku Strzeleckiego. Była to jedyna ofiara śmiertelna wśród Polaków tego dnia, poza Westerplatte oraz gmachem Poczty Polskiej w Gdańsku na Heveliusplatz. Chociaż same okoliczności jego śmierci pozostają nadal nieznane, to pewne przesłanki pozwalają sądzić, że zginął on z bronią w ręku. Tablica, ufundowana w 1986 roku, zlokalizowana jest na gmachu Dyrekcji Kolei w Gdańsku. Budynek przed wojną mieścił polskie instytucje, w tym Komendy Gdańskich Chorągwi Harcerek i Harcerzy.
• godz. 10.00-12.00 – przedstawiciele IPN Gdańsk będą uczestniczyli w ogólnopolskiej akcji IPN (inicjatywa IPN Szczecin) „1 września – uczczenie pamięci żołnierzy z Westerplatte”, składając kwiaty na grobach Westerplatczyków – Henryka Sucharskiego, Bernarda Rygielskiego, Juliana Dworakowskiego, Kazimierza Rasińskiego, Jana Czywila, Józefa Dulemby oraz Piotra Budera;
• godz. 10.00 – delegacja IPN Gdańsk weźmie udział w modlitwie i złoży kwiaty pod Victoriaschule (dziś budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24). To w Victoriaschule w dniach 1-15 września 1939 r. Niemcy torturowali i zamęczyli działaczy polskich w Wolnym Mieście Gdańsku. Szacuje się, że liczba aresztantów sięgała nawet 3 tys. osób. Część z nich została później przetransportowana m.in. do niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Do udziału w modlitwie oraz złożenia kwiatów przy tablicy upamiętniającej Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach drugiej wojny światowej zapraszają prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i prezes Towarzystwa Przyjaciół Gdańska Piotr Mazurek;
• godz. 12.00 – na placu Obrońców Poczty Polskiej przedstawiciele IPN będą uczestniczyli w uroczystej Mszy św. w intencji poległych pocztowców. Po jej zakończeniu zaplanowano wystąpienia oficjalne, oddanie hołdu poległym oraz złożenie wieńców. Atak na budynek Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku nastąpił równocześnie z rozpoczęciem ostrzału Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein. Pomimo przeważających sił nieprzyjaciela – użycia miotaczy ognia, ładunków wybuchowych, dział i wsparcia artyleryjskiego – pocztowcy bronili dostępu do budynku Poczty Polskiej przez czternaście godzin;
• godz. 17.00 – delegacja IPN Gdańsk złoży kwiaty na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie. Na zakończenie uroczystości Cappella Gedanensis wykona pieśni patriotyczne;

Przedstawiciele IPN Gdańsk wezmą udział obchodach 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Malborku, Szymankowie i Tczewie.

1 września w Przystanku Historia IPN w Warszawie dr Tomasz Ceran (Delegatura IPN Bydgoszcz) przeprowadzi rozmowę z dr. Maciejem Mazurkiewiczem, autorem książki „Ludobójstwo Niemiec na Narodzie Polskim 1939-1945. Studium historyczno-prawne”.

2 września odbędzie się promocja książki „W cieniu Einsatzgruppen. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939-1940” (promocja w Delegaturze IPN w Bydgoszczy).

Obchody 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Uroczystości w Gdańsku

Wydarzenia organizowane przez Miasto Gdańsk z okazji 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej

31 sierpnia 2021 r., godz. 20:30

Inauguracja wystawy poświęconej majorowi Henrykowi Sucharskiemu

Dwór Artusa, ul. Długi Targ 43-44

• podniesienie flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej na Dworze Artusa
• odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej z wieży Ratusza Głównego Miasta
• przemówienia oficjalne

1 września, godz. 9:00

• Tablica upamiętniająca harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, budynek Dyrekcji Kolei, ul. Dyrekcyjna 2-4*
• odtworzenie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej
• przemówienia oficjalne
• złożenie wieńców i zapalenie zniczy

1 września, godz. 10:00

Tablica upamiętniająca Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej, dawna Victoriaschule, budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24

• przemówienia oficjalne
• modlitwa
• złożenie wieńców i zapalenie zniczy

1 września, godz. 12:00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Uroczystość na Placu Obrońców Poczty Polskiej 1/2

• uroczysta msza św. w intencji poległych bohaterskich obrońców Poczty Polskiej z modlitwą międzywyznaniową
• złożenie meldunku o gotowości pododdziałów do rozpoczęcia Uroczystości
• odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
• przemówienia oficjalne
• Apel Pamięci

złożenie wieńców i zapalenie zniczy u stóp Pomnika Obrońców Poczty Polskiej

• odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
• złożenie meldunku o zakończeniu Uroczystości
• wystawa plenerowa Droga Bohaterów poświęcona bohaterskim obrońcom Poczty Polskiej
• poczęstunek z kuchni polowej.

1 września, godz. 17:00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Cmentarz Ofiar Terroru Hitlerowskiego – Pomnik Bohaterów Zaspa, ul. Bolesława Chrobrego

• wspólne odśpiewanie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej z udziałem Cappelli Gedanensis
• wystąpienia oficjalne
• modlitwa
• uroczyste złożenie wieńców i zapalenie zniczy
• wiązanka pieśni patriotycznych w wykonaniu Cappelli Gedanensis.

Obchody 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej organizowane przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w dniu 1 września 2021 r.:

• godz. 9.00 wernisaż wystawy czasowej Kiedy się wypełniły dni… Pochówki polskich obrońców Westerplatte Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, poziom -3. Wstęp wolny;
• godz. 15.00 pokaz filmu w reżyserii Stanisława Różewicza Wolne miasto (1958) po rekonstrukcji cyfrowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Kino Muzeum. Bezpłatne wejściówki na pokaz będą dostępne do pobrania w kasach muzeum w dniu seansu;
• godz. 15.30 wykład naukowy dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorza Berendta Agresja III Rzeszy na Polskę przed trybunałem w Norymberdze Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, sala konferencyjna im. Jana Olszewskiego na poziomie -3. Streaming w mediach społecznościowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku;
• godz. 16.30 prezentacja dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorza Berendta oraz dr. Karola Nawrockiego, Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Stan zaawansowania prac Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, sala konferencyjna im. Jana Olszewskiego na poziomie -3. Streaming w mediach społecznościowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku;
• godz. 20.15 Widowisko muzyczne 7 x Westerplatte na placu przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Wydarzenie będzie transmitowane na żywo w TVP1.

Źródła:

www.gdansk.pl, www.gdansk.ipn.gov.pl, www.gov.pl, www.prezydent.pl

Polecamy e-book Szczepana Michmiela – „II wojna światowa wybuchła w Szymankowie”