Jak Tomek Wilmowski zyskał ogólnopolską popularność? [Fragmenty książek Wydawnictwa IPN]
Na popularność pisarz musiał sobie zapracować. Dzięki przesunięciu akcji swych powieści z okresu drugiej wojny światowej na początek wieku XX miał już w pierwszych rozdziałach okazję do zręcznego nawiązania do sytuacji młodego czytelnika, tęskniącego za nieskrępowaną egzotyczną przygodą w kraju za żelazną kurtyną, z którego nie można było, choćby na gapę, wyruszyć w świat. Nie trzeba przypominać, w jakiej sytuacji ukazała się pierwsza część cyklu, analogie pomiędzy Polską schyłku lat pięćdziesiątych a czasami zaborów nasuwają się same.
„Przenosząc akcję powieści o pół wieku wstecz – uzasadnia taką tezę Krzysztof Kłosiński – Szklarski mógł sięgnąć po efekt jedyny w swoim rodzaju: znaleźć natychmiastowe porozumienie z czytelnikiem dzięki zdezawuowaniu, skompromitowaniu szkoły. Zaczynał od wagarów wyobraźni, która musiała dusić się w świecie poddanym nadzorowi, a kończył na wielkich wakacjach”
