Butrint: archeologiczny hit Albanii, który trzeba zwiedzić
Dla wielu osób pierwszym skojarzeniem z Albanią i historią będą bunkry – wznoszone na polecenie Envera Hodży schrony są smutnym reliktem okrutnego reżimu. Albania ma jedna znacznie bogatszą historię, a jadąc dalej na południe kraju można dotrzeć do prawdziwej perły, którą z pewnością docenią miłośnicy historii i archeologii. Oto Butrint – park archeologiczny, w którym zachwycają relikty, przyroda, a nawet… spokój.
Butrint: krótka historia stanowiska
Butrint znajduje się w południowej części Albanii, około 20 kilometrów od Sarandy. Miejsce to uchodzi za jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Albanii. W 1992 roku zostało ono wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Starożytne źródła pisane łączyły historię greckiego Bouthrotosu z legendarną Troją – to tam mieli obozować przyszli założyciele słynnego miasta, a według Owidiusza na miejscu miała powstać nawet replika Troi.
Badania archeologiczne wskazują, że miasto ma swoje korzenie w połowie VII wieku p.n.e., czyli w okresie archaicznym. Dla potężnego w tych czasach Korfu (Korkyra), Bouthoros był zabezpieczeniem – zarówno od strony militarnej, jak i zaopatrzeniowej. Badacze wskazują, że brak informacji w źródłach pisanych o tym mieście, świadczy jedynie o tym, że była to część polis. Z tego okresu pochodzą liczne importy amfor i naczyń do picia, a także wykorzystane wtórnie elementy architektury – pochodzący z VI wieku p.n.e. blok kamienny przedstawiający scenę z lwem atakującym byka wykorzystany został jako nadproże tzw. Bramy Lwów.
W IV wieku p.n.e. wzniesiono sanktuarium Asklepiosa, na które składały się: świątynia, stoa i skarbiec. W III wieku p.n.e. w skład kompleksu wszedł także teatr, na terenie którego odkryto fragment marmurowej rzeźby przedstawiającej wspomnianego boga sztuki lekarskiej.
Jako kolonia rzymska Butrint funkcjonował od czasów cesarza Oktawiana Augusta. Wówczas miasto się rozwinęło: w miejscu dawnej greckiej agory wzniesiono nowe forum, do miasta poprowadzono akwedukt, wybudowano łaźnię i różne świątynie. Utworzono także nowe dzielnice, które mostem połączono ze starym centrum.
Kolejne spektakularne relikty Butrintu wiążą się z zapanowaniem chrześcijaństwa i pochodzą z V wieku n.e. – wówczas wzniesiono tam tzw. Wielką Bazylikę i ufortyfikowano miasto. W IX wieku kontrolę nad miastem przejęło Biznacjum.
W XIV wieku Korfu zdominowało region gospodarczo, a sam Butrint wszedł pod kontrolę wenecką. Miasto zostało wówczas opuszczone, wzniesiono natomiast zamek, na który składały się elementy fortyfikacji, w tym mury, wieża, budynek mieszkalny i kościół.
Butrint zamieszkiwany były w różnych okresach, co doskonale odzwierciedlają zachowane do dziś relikty ośrodka. Stanowisko archeologiczne znajduje się na terenie parku narodowego, co sprawia, że miejsce to ma nie tylko szczególny walor historyczny, ale również okoliczności przyrody są zachwycające.
Butrint: informacje praktyczne
- Przed wejściem na teren stanowiska archeologicznego znajduje się parking samochodowy.
- Bilety kosztują 1000 LEK (około 42 złote; stan na lipiec 2023)
- Zwiedzanie możliwe jest od wtorku do soboty w godzinach 9:00-16:00 oraz w niedziele w godzinach 9:00-14:00.
Bibliografia:
Bevilacqua M.G., Pierini R., Pierotti M., Ruschi P., The Triangular Fortress of Butrint, Albania. New studies for the conservation and the valorisation, [w:] Rodríguez-Navarro (red.), Defensive Architecture of the Mediterranean. XV to XVIII centuries Vol. II, 2015, s. 33-39.
D.R. Hernandez, Bouthrotos (Butrint) in the Archaic and Classical Periods: The Acropolis and Temple of Athena Polias, „Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens”, Vol. 86, No. 2, 2017, s. 205-271
R. Hodges, A new topographic history of Butrint, ancient Buthrotum, [w:] S. De Maria (red.), Le Ricerche delle Missioni Archeologiche nella ricorrenza dei dieci anni di scavi a Phoinike (2000-2010). Ante Quem, Bologna, 2012, s. 45-69.
site.unibo.it, whc.unesco.org, cultureticketsalbania.al
